Czy leśnicy muszą znać się na edukacji? Niewątpliwie wiedza ta jest bardzo pożądana, szczególnie w dobie kiedy społeczeństwo tak chętnie korzysta z lasu. Jednak należy spojrzeć prawdzie w oczy i przyznać się do faktu, że leśnicy nie są pedagogami. Z pewnością chętnie dzielimy się całą szeroką wiedzą jaką posiadamy. Lecz czy zawsze robimy to w sposób przystępny dla odbiorcy? Praca leśnika opiera się na gruntownych podstawach, opisując zadania wykonywane w lesie posługujemy się nierzadko fachowym językiem i określenia: trzebieże, rębnie, sortymenty czy też żyzność siedliska i bonitacja drzewostanu niestety przytłaczają słuchacza. Jakie są tak naprawdę oczekiwania osób odwiedzających nasze lasy, ścieżki przyrodniczo-leśne, izby edukacyjne i zielone klasy? Jak widzimy społeczeństwo potrzebuje wrażeń i emocji. Zarówno dorośli jak i dzieci najlepiej zapamiętują to w czym sami biorą aktywny udział. Dlatego tak chętnie mierzą się z własnymi możliwościami rywalizując w zawodach odbywających się leśnymi dukatami czy sadzą własnoręcznie drzewka.

      Wiele osób nigdy nie było w lesie nocą i nie wie jakie wiążą się z tym emocje, ale pragną je poznać. I właśnie o nocnych zajęciach edukacyjnych chciałybyśmy dziś opowiedzieć. O tym jak można przekazać wiedzę, ale również pozwolić na bardziej sensoryczne poznawanie lasu i jego nocnych bywalców, a dokładnie najbardziej tajemniczych z ptaków. 

      Koniec marca, to najlepsza pora na spotkanie z sowami, ponieważ wtedy te niezwykłe ptaki mają swoje gody, łatwiej je więc usłyszeć. Dlatego właśnie w tym czasie leśnicy zapraszają na niezwykłe, nocne spotkania. Spotkania z sowami.

      Nadleśnictwo Szczecinek zorganizowało 29 marca br. wydarzenie pod nazwą „Co w lesie huczy?”. Z zaproszenia do nasłuchiwania sów w podszczecineckich lasach skorzystało około 150 osób, głównie rodzin z dziećmi. Gośćmi specjalnymi tej niezwykłej, nocnej przygody były płomykówka i raróg, oraz… pohukujące w koronach drzew puszczyki.

      Spotkanie rozpoczęło się prezentacją na temat sów. Leśnicy opowiedzieli o biologii, ekologii i ciekawostkach na temat sów – między innymi, że płomykówka ma wzrok 35 razy lepszy od człowieka, ale potrafi też polować w kompletnych ciemnościach, wykorzystując do tego doskonały słuch. Że niepozorna sóweczka - jedna z 10 gatunków polskich sów - to urodzony łowca, na głos której przerażony las zastyga w ciszy, aby nie paść jej łupem. Że sowy latają bezszelestnie i wcale nie wszystkie polują w nocy, a także o różnicach pomiędzy sowami i ptakami szponiastymi.

      Najciekawszą częścią wydarzenia był jednak nocny spacer po lesie, z latarkami, w skupieniu i, o co najtrudniej przy grupach z dziećmi, w ciszy. Udało się sowy usłyszeć, a nawet zobaczyć. Dla wielu uczestników wydarzenia był to pierwszy kontakt z tymi niezwykłymi, tajemniczymi ptakami, dlatego jeszcze długo po zakończeniu spaceru wymieniano się wrażeniami. Ognisko, ciepła herbata i radosna atmosfera sprzyjały długim rozmowom o tym, co w lesie huczy.

      Jak widać można działać samodzielnie, ale wszystkim którym brakuje doświadczenia i są pewni obaw polecamy współprace ze specjalistami, którzy swoją wiedzą i profesjonalizmem pomagają leśnikom rozwijać skrzydła. Nadleśnictwo Czarnobór tej wiosny skorzystało właśnie z takiego rozwiązania przyjmując zaproszenie z Centrum Edukacji Ekologicznej i Rewitalizacji Jezior w Szczecinku do współpracy przy organizacji szczecineckiej „Nocy Sów 2019”. Była to 8. edycja ogólnopolskiego wydarzenia prowadzonego i koordynowanego przez Stowarzyszenie Ptaki Polskie. Akcja ta skierowana była do młodzieży i dzieci z klubów prowadzonych w ramach zajęć pozalekcyjnych w CEEiRJ. Młodzież na powitanie wiosny 21 marca br. uczestniczyła w sowich warsztatach w Centrum i odbyła nocny spacer na cmentarz komunalny w Szczecinku, gdzie w atmosferze zadumy nasłuchiwała ptaków. Niestety żadne sowa na cmentarzu nie ujawniła swojej obecności, ale kilka spłoszonych grzywaczy trzepotem skrzydeł przerwało grobową ciszę.

      Kolejna odsłona akcji miała miejsce w sobotni wieczór 30 marca. Do siedziby Nadleśnictwa Czarnobór przyjechali Mali Chemicy i Młodzi Odkrywczy wraz z opiekunami. Część dydaktyczną obejmującą prezentację multimedialną na temat gatunków sów żyjących w Polsce, ich zwyczajów i wydawanych odgłosów, prezentację filmu przyrodniczego „Sowy Polski” oraz quiz wiedzy i warsztaty plastyczne przygotowała Pani dr Wioletta Michalska. Po zajęciach zarówno dorośli jaki i dzieci świetnie rozróżniali naszych bezszelestnych łowców i z wielką niecierpliwością oczekiwali na wyjście do lasu. Na spacerze uruchomiono wszystkie zmysły, a słuch dodatkowo wspierały urządzania do nasłuchu. Wyjście nocą z latarką w leśny ostęp i nasłuchiwanie w ciszy odgłosów lasu jest przeżyciem wręcz magicznym. A sukces jakim okazało się usłyszenie puszczyka na długo pozostanie w pamięci uczestników akcji. Niestety nie wszystkie grupy miały to szczęście, lecz w kontakcie z przyrodą nigdy nie wiadomo jaki scenariusz napisze natura. Na zakończenie dzielni odkrywcy tajemnic lasu otrzymali pamiątkowe drewniane medale z wizerunkiem tegorocznej patronki „Nocy Sów” – sóweczki, najmniejszej z polskich sów.

      Serdecznie polecamy wszystkim edukatorom współpracę z Centrum Edukacji Ekologicznej i Rewitalizacji Jezior w Szczecinku. Kadra dydaktyczna Centrum jest otwarta na propozycje oraz posiada ogromną wiedzę i doświadczenie. Organizowane wspólnie z leśnikami przedsięwzięcia jak konkursy fotograficzne, wystawy fotografii i zajęcia dydaktyczne kończyły się zawsze sukcesem i odbywały w przyjaznej atmosferze.    

Tekst Katarzyna Klimek, Nadleśnictwo Szczecinek, Ilona Mielewczyk, Nadleśnictwo Czarnobór