Krajowa narada przeciwpożarowa przebiegała w tym roku w wyjątkowej scenerii. Słońce i szum morza to cechy charakterystyczne dla OSW „Leśnik’ w Orzechowie Morskim. Nie brakowało więc dobrego nastawienia i tematów do omówienia. Na konferencji pojawili się przedstawiciele DGLP z Bogusławem Piątkiem, Zastępcą Dyrektora Generalnego ds. Gospodarki Leśnej na czele oraz Naczelnikiem Wydziału Ochrony Lasu Aldoną Perlińską.

      Zachodniopomorską Komendę Wojewódzką PSP w Szczecinie reprezentował st. bryg. Jacek Rudziński, Centralny Poligon Sił Powietrznych w Ustce płk dypl. Stefan Świdurski, wraz z zastępcą ppłk. Zenonem Szutenbergiem, Ministerstwo Środowiska Janusz Łagożny, Katedrę Ochrony Lasu i Ekologii Wydziału Leśnego SGGW dr inż. Artur Rutkiewicz, Instytut Łączności PIB Henryk Parapura i Jakub Kwiecień, IBL dr hab. Ryszard Szczygieł, Regionalne Dyrekcje LP reprezentowały osoby zajmujące się ochroną przeciwpożarową lasu.

      Głównymi tematami narady były sprawy związane z sytuacją przeciwpożarową w roku 2018 oraz z planem na rok 2019 z zakresu działań związanych z wdrażaniem nowych rozwiązań dotyczących bezpieczeństwa przeciwpożarowego w lasach. Bliższej analizie poddano zagadnienia z zakresu kształtowania się zagrożenia przeciwpożarowego z roku 2018. Omówiono zeszłoroczny sezon pożarowy w odniesieniu do innych krajów Europy, Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej.

      W 2018 roku w LP mieliśmy blisko trzy tysiące pożarów, co stanowi 34% ogólnej liczby pożarów. W stosunku do 2017 roku odnotowaliśmy wzrost ilości pożarów. Wzrost odnotowały wszystkie dyrekcje LP. Wzrost pożarów związany jest z okresem wiosennym. Najwięcej pożarów odnotowuje się w marcu i kwietniu. Spadek obserwowany jest zazwyczaj pod koniec września. Jest to związane ze zwiększoną aktywnością człowieka w lesie. Najwięcej pożarów, niestety, powstaje na skutek podpaleń - 34%. Następną przyczyną są linie energetyczne – 4%. Dalej zaniedbanie związane z brakiem bezpieczeństwa w lesie i zaprószenie ognia niedopałkiem papierosa – 3%. Spory procent przyczyn powstawania pożarów pozostaje nieustalony.
      Pożary częściej powstają w drzewostanach starszych. Ponad 60%. Mniej w młodnikach. Najczęściej pożary gaszone są w zarodku – 56%. Małych pożarów mamy 41%. Pożary średnie to 3%.

      W 2018 roku mieliśmy w LP jeden duży pożar na terenie RDLP w Szczecinie – 13 ha. Znaczna część pożarów wykrywana jest przez osoby postronne – 57%, punkty obserwacyjne – 36%, patrole przeciwpożarowe – 6%, samoloty – 1%.

      Bazy ochrony przeciwpożarowej to 659 dostrzegalni przeciwpożarowych, ponad 7000 punktów czerpania wody, 28 leśnych baz lotniczych, 355 lekkich samochodów patrolowych, 138 punktów meteorologicznych, 6500 radiotelefonów.
Samoloty uczestniczyły w 2018 roku w gaszeniu ponad 800 pożarów i 190 zagrożeń. Wykonały ponad 3 tyś. zrzutów wody.

      Zadania na 2019 rok to wykonanie dodatkowych pasów przeciwpożarowych, utrzymanie istniejących, porządkowanie terenów leśnych w ramach profilaktyki, utrzymanie wysokiej wykrywalności zagrożeń przeciwpożarowych i gaszenia pożarów w zarodku. Bardzo ważnym zadaniem jest prowadzenie działań w ramach tzw. profilaktyki przeciwpożarowej. Jej zakres powinien obejmować działania informacyjne, ostrzegawcze i egzekucyjne oraz profilaktykę działań gospodarczych.

      Zasady udostępniania lasu ludności oraz system zakazów i nakazów dotyczących zachowania się w lesie, posługiwania się ogniem, reguluje ustawa o lasach z dnia 28 września 1991 r., oraz ustawa o ochronie przeciwpożarowej z dnia 24 sierpnia 1991 r.

Podstawowymi elementami profilaktyki są:

• system informacyjny i ostrzegawczy (tablice informacyjne i ostrzegawcze, prelekcje i pogadanki, ulotki itp.) dla ludności oraz podnoszenie kwalifikacji i świadomości własnych pracowników (szkolenia przeciwpożarowe, BHP itp.);
• kary za naruszanie zakazów i nakazów, zwłaszcza w miejscach wyraźnie oznakowanych;
• działaniami gospodarczymi nadleśnictwa w zakresie ochrony przeciwpożarowej jest tworzenie pasów przeciwpożarowych na terenach narażonych w sposób szczególny na powstawanie pożarów (typ A, B, C, D).

      Jednym z głównych zagadnień, któremu poświęcono większą część narady, była prezentacja nowego projektu rozwojowego LP pn. „Rozwój łączności w LP – modernizacja sieci radiokomunikacji ruchomej lądowej”. Projekt zakłada budowę i uruchomienie ogólnokrajowej sieci radiokomunikacji ruchomej lądowej na potrzeby LP. Sieć będzie oparta o technologię analogowo-cyfrową zintegrowaną z siecią WAN Lasów Państwowych. Ma także zapewnić łączność wszystkich służb zaangażowanych w akcje gaśnicze na terenach leśnych oraz utworzenie spójnej sieci łączności służącej ochronie przeciwpożarowej lasów. Docelowo ma się pojawić 818 stacji bazowych, 5600 radiotelefonów. Łączność ma objąć prawie 95% powierzchni Polski.

O projekcie:

Na podstawie analizy dotychczasowego wykorzystywania łączności radiotelefonicznej w Lasach Państwowych wyraźnie widoczna jest potrzeba przebudowy tej sieci pozwalającej na wykorzystanie nowoczesnych rozwiązań technicznych. Obecnie wykorzystywany sprzęt jest przestarzały. Spośród radiotelefonów pracujących w sieci Lasów Państwowych aż 80% zakupionych zostało przed rokiem 2005 i serwisowanie tych urządzeń jest coraz bardziej kosztowne. Dotychczas stosowany sprzęt pracujący w paśmie analogowym LowBand (48 – 49 MHz) jest praktycznie niedostępny, gdyż dla tego pasma brak jest sprzętu posiadającego certyfikat CE (zgodność urządzenia z dokumentem normatywnym). Za koniecznością modernizacji sieci radiokomunikacji ruchomej lądowej dodatkowo przemawia fakt, iż jest ona jednym z podstawowych elementów funkcjonującego w Lasach Państwowych systemu ochrony przeciwpożarowej, w tym szczególnie w zakresie koordynacji działań ratowniczo-gaśniczych w czasie akcji na terenach leśnych.

      W dalszej części narady, swoim doświadczeniem z pobytu w Szwecji i wykorzystania specjalnego modułu przeciwpożarowego GFFFV, podzielili się z uczestnikami narady strażacy, którzy brali udział w ubiegłorocznej akcji.

      Drugi dzień narady przebiegł pod znakiem pokazu możliwości taktycznych w zakresie organizacji sztabu z osobami funkcyjnymi na potrzeby działań ratowniczo-gaśniczych. Elementami istotnymi pokazu była budowa bufora wodnego przy użyciu ciężkiego sprzętu samochodów gaśniczych oraz systemu dystrybucji wody na duże odległości. Pokaz skoncentrowany był także na taktyce działań gaśniczych w sytuacji pożaru terenów leśnych. Prezentowany był także sprzęt teleinformatyczny i radiowy z możliwością wyniesienia anteny radiowej ponad obszar leśny.

Komentarze po naradzie: 

Jesteśmy dobrze przygotowani do ochrony lasu przed pożarami. W bieżącym roku, do ochrony lasu przed ogniem mamy do dyspozycji  samolot typu Dromader oraz dwa śmigłowce rozmieszczone w trzech bazach lotniczych (Kołacz, Polanów i Zegrze Pomorskie). W Lasach Państwowych sprawnie działa system monitorowania i powiadamiania o pożarach. System dostrzegalni wspomagany najnowszą techniką w postaci kamer oraz monitorów, powoduje iż jesteśmy w stanie w krótkim czasie namierzyć nawet niewielki dym w lesie i określić jego współrzędne oraz przekazać informację straży pożarnej.  Mimo, iż ostateczny termin rozpoczęcie Akcji bezpośredniej zabezpieczenia pożarowego lasów w bieżącym roku określony został na 1 kwietnia, większość nadleśnictw z terenu tut. RDLP zgłosiło już gotowość do pełnienia dyżurów przeciwpożarowych. Przygotowanie do Akcji poprzedzone było spotkaniami  z  przedstawicieli samorządu terytorialnego, KP PSP, OSP, PKP, Policji, gdzie ustalane były zasady współdziałania w przypadku powstania pożaru lasu oraz działania o charakterze prewencyjnym.

Wojciech Osuch, Naczelnik Wydziału Ochrony Lasu

 ⃰     ⃰     ⃰   

Bufor wodny można zorganizować niemal w każdych warunkach leśnych, elementy budowy sztabu i ćwiczenie taktyki ppoż. są organizowane każdego roku, sztab jesteśmy w stanie zorganizować praktycznie w każdych warunkach leśnych wykorzystując do tego celu infrastrukturę leśną i budynki gospodarcze leśnictwa, lub dostrzegalnie

Bardzo ważne jest, że w skład sztabu, w zespół analiz i prognoz, wchodzi przedstawiciel LP, bo nikt inny nie będzie znał tak dobrze jak leśnik swojego terenu. Bardzo ważne, by pracownicy LP, odpowiedzialni za ochronę ppoż. mieli świadomość tego ile miejsca potrzebujemy, by przygotować całą infrastrukturę w sytuacji akcji gaśniczej.
Ćwiczenia na terenie powiatu słupskiego odbywają się każdego roku. W zakresach nadleśnictw z terenu powiatu. Około 200 strażaków i ponad 20 pojazdów ratowniczych wchodzi w skład takich ćwiczeń. Wspólnie z leśnikami wypracowujemy określony standard działań, który pozwoli nam być bardziej skutecznym w gaszeniu pożaru.

St. Kpt. Grzegorz Falkowski z-ca komendanta PSP w Słupsku

⃰     ⃰     ⃰   

Ostatnia narada krajowa była doskonałym podsumowaniem naszych starań, które od dziesięciu lat podejmujemy w kwestii ochrony przeciwpożarowej w naszej dyrekcji. Od seminarium ppoż. w 2009 r. do tegorocznej narady krajowej udało się zakończyć projekt wymiany wież drewnianych na wieże metalowe i żelbetowe. Mamy obecnie 50 nowoczesnych dostrzegalni. Są one wyższe, co daje większe możliwości operacyjne. Udało się wprowadzić narady powiatowe. Dało to możliwość wspólnej z powiatami koordynacji problemów dotyczących pożarów. Wprowadziliśmy naradę i szkolenia regionalne. Wyposażyliśmy nadleśnictwa w samochody patrolowo-gaśnicze. Zwiększyło to możliwości mobilne sił i środków gaśniczych. Utworzyliśmy leśne bazy lotnicze, co pozwoliło skutecznie reagować na źródła ognia, zwłaszcza w sytuacjach poklęskowych. Wprowadziliśmy instytucję pełnomocnika nadleśniczego ds. przeciwpożarowych. Wyszkoliliśmy kierowców operatorów, którzy pracują w służbach ochrony lasu. Wszystkie te działania zwiększają nasze zdolności operacyjne i gaśnicze. Do tego regularna współpraca z PSP i wspólne ćwiczenia przeciwpożarowe pozwoliły nam wypracować wspólne modele działania gaśniczego na terenach leśnych. Ostatnio do działań operacyjnych wprowadziliśmy drona specjalistycznego. W niedalekiej przyszłości dron ma się stać elementem zarządzania operacyjnego sztabu kryzysowego. 

Z nowości, które nas czekają w tym roku, które także omawiane były na naradzie, to przede wszystkim możliwość zatrudnienia pracowników PAD-ów i kierowców operatorów na umowę o pracę. Przewiduje się także zakup zbiorników na środki gaśnicze. Sukcesywnie będziemy wprowadzać te zmiany, by stale podnosić skuteczność naszych sił i środków gaśniczych.

Wiesław Kostrzewa, główny specjalista SL