Asset Publisher Asset Publisher

Ochrona lasu

Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają leśnikom na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Każdego roku podejmują oni działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.

     Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:

  • biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne),

  • abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury),

  • antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).

     Owady

     Las jest miejscem życia wielu gatunków owadów. W specyficznych warunkach niektóre z nich stanowią zagrożenie dla lasu. Dzielimy je wtedy na:

  • szkodniki pierwotne, które atakują zdrowe drzewa (np. foliofagi, czyli owady liściożerne),

  • szkodniki wtórne – atakujące i zasiedlające drzewa, które zostały osłabione w skutek działania innych czynników (suszy czy zanieczyszczeń przemysłowych).

      Okresowe, masowe występowanie niektórych gatunków owadów (tzw. gradacja) stanowi poważne zagrożenie dla trwałości lasu. Zadaniem leśników jest niedopuszczenie do takich sytuacji lub ograniczenie liczebności populacji szkodliwych owadów.

     Najwięcej szkód wyrządzają owady, których gąsienice lub larwy ogryzają lub zjadają liście czy igły. Poważne problemy sprawiają też owady żerujące na korzeniach drzew i krzewów. W ostatnich latach do najbardziej niebezpiecznych należą populacje chrabąszcza majowego i kasztanowca, brudnicy mniszki, barczatki sosnówki, strzygoni choinówki, boreczników, zwójki zieloneczki.

     Jesienią leśnicy sprawdzają liczebność pędraków i larw owadów zimujących w ściółce i glebie, aby oszacować zagrożenie dla lasu na rok następny. Liczebność nadmiernie występujących owadów ogranicza się przez:

  • wykładanie i kontrolę różnego rodzaju pułapek (feromonowych i klasycznych),

  • wyznaczanie i szybkie usuwanie z lasu drzew opanowanych przez owady,

  • opryski certyfikowanymi preperatami.

     Grzyby patogeniczne

     Należą do jednych z najważniejszych czynników chorobotwórczych drzewostanów. Szczególnie niebezpieczne są: korzeniowiec wieloletni wywołujący hubę korzeniową oraz opieńki powodujące opieńkową zgniliznę korzeni. Niezwykle istotna jest w tym wypadku kontrola stanu sanitarnego drzewostanów i w razie potrzeby stosowanie preparatów ochronnych.

     Ssaki roślinożerne

     Wysokie koszty pociąga za sobą ochrona najmłodszego pokolenia lasu, które stanowi szczególnie atrakcyjny pokarm dla wielu zwierząt leśnych. Odnowienia i zalesienia nie byłyby możliwe, gdyby nie zastosowano grodzenia upraw, palikowania poszczególnych sadzonek czy innych sposobów zabezpieczania przed zwierzyną.

     Działalność człowieka

     Może stanowić duże zagrożenie dla lasu. Leśnicy dbają o to, by osoby odwiedzające las czuły się bezpiecznie i jednocześnie same przestrzegały przepisów prawa. Dzięki edukacji leśnej coraz więcej osób włącza się np. w zwalczanie procederu zaśmiecania lasów czy jazdy w niedozwolonych miejscach na motocyklach, quadach. Nie ma już praktycznie przyzwolenia społecznego na takie zjawiska, jak kradzieże drewna czy kłusownictwo.

     Ochrona przeciwpożarowa

     Ogromnym zagrożeniem dla lasu jest ogień. Ochrona przeciwpożarowa lasu oparta jest na sprawnym i skutecznie działającym systemie, dzięki któremu możliwe jest szybkie wykrywanie pożarów, alarmowanie odpowiednich służb ratowniczych i prowadzenie akcji gaśniczej.

     Elementy tego systemu to:

  • punkty alarmowo-dyspozycyjne, działające we wszystkich regionalnych dyrekcjach LP i nadleśnictwach,

  • sieć dostrzegalni przeciwpożarowych, z których prowadzi się obserwację lasu,

  • sieć punktów prognostycznych i pomocniczych, wyposażonych w odpowiednią aparaturę do pomiaru wilgotności ściółki sosnowej i powietrza, w których określa się aktualny stopień zagrożenia pożarowego lasu,

  • sieć łączności radiotelefonicznej,

  • sieć dojazdów pożarowych,

  • bazy sprzętu do gaszenia pożarów lasu,

  • sieć punktów czerpania wody,

  • pasy przeciwpożarowe, oddzielające las od obiektów stanowiących zagrożenie pożarowe (takich jak np. parkingi leśne, linie kolejowe, zakłady przemysłowe, drogi publiczne, poligony wojskowe).

     W okresie zwiększonego zagrożenia pożarowego działają również leśne bazy lotnicze. Stacjonują w nich samoloty oraz śmigłowce, które są wykorzystywane do patrolowania obszarów leśnych i gaszenia pożarów.


Asset Publisher Asset Publisher

Back

PORADNIK DOBRYCH PRAKTYK

PORADNIK DOBRYCH PRAKTYK

W latach 2016, 2017 i 2018 sąsiadujące z sobą Regionalne Dyrekcje Lasów Państwowych w Gdańsku, Toruniu i Szczecinku wspólnie organizowały warsztaty szkoleniowe dla służby łowieckiej, której „pokłosiem” jest publikacja pt. „Nie tylko dla leśników i myśliwych – poradnik dobrych praktyk”.

Z satysfakcją informujemy Państwa o wydaniu przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Szczecinku ww. publikacji. Koszty związane z przygotowaniem materiałów, wydrukiem publikacji i dystrybucji poniosły nadleśnictwa zarządzające ośrodkami hodowli zwierzyny Lasów Państwowych z terenu Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinku, zarządzane przez Nadleśnictwa: Borne Sulinowo, Czarne Człuchowskie, Drawsko, Polanów, Połczyn, Trzebielino, Warcino i Złocieniec. Koordynację wydruku, dystrybucji i rozliczenia kosztów zadeklarowało i zrealizowało Nadleśnictwo Warcino.

Książka zawiera treści interesujące zarówno przyrodników jak i inne osoby związane z problematyką zrównoważonego zarządzania zasobami przyrodniczymi. Nakład publikacji wyniósł 3340 egzemplarzy, które m.in. zostały bezpłatnie przekazane do Ministerstwa Klimatu, Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, wszystkich regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych, wszystkich nadleśnictw, wydziałów leśnych uczelni wyższych w Warszawie, Poznaniu i Krakowie, Zarządu Głównego i Zarządów Okręgowych Polskiego Związku Łowieckiego oraz Biur Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej. Mamy nadzieję, że publikacja zostanie pozytywnie oceniona, zainspiruje i zainteresuje Państwa. W razie ewentualnego zainteresowania zakupem większej liczby egzemplarzy, rozważamy dodruk. Zamówienia prosimy wówczas kierować bezpośrednio na adres: grzegorz.jaworski@szczecinek.lasy.gov.pl

W słowie wstępnym do publikacji, dr inż. Jacek Sagan, dyrektor Departamentu Leśnictwa z Ministerstwa Klimatu, między innymi napisał:

 „Można było tu znaleźć elementy łączące ze sobą merytorykę z przyrodniczymi wymogami zarządzania populacjami zwierząt łownych zgodnie z potrzebami oraz potencjałem gospodarki leśnej. Nie zabrakło jakże niezwykle istotnej aktualnie potrzeby nowoczesnego spojrzenia w dziedzinie łowiectwa na wiele aspektów związanych z możliwościami środowiska leśnego, będącymi głównie w gestii działów hodowli, użytkowania oraz ochrony lasu przed zwierzyną, za które odpowiedzialni są leśnicy. Przygotowana na podstawie dotychczasowych referatów zaprezentowanych podczas warsztatów publikacja zawiera praktyczny dorobek spotkań łowieckich trzech ww. regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych. Stanowi ona jednocześnie bogate źródło praktycznej wiedzy, którą rekomenduję i w pełni popieram do wykorzystania w codziennym zarządzaniu gospodarką leśną i łowiecką, a przede wszystkim w zrównoważonym gospodarowaniu populacjami zwierzyny w Polsce.”Recenzent naukowy publikacji prof. dr hab. Henryk Okarma, napisał m. in.:„Publikacja stanowi źródło praktycznej wiedzy dla leśników, którzy niemal każdego dnia kształtują ekosystemy leśne, niestety, nie zawsze uwzględniając w nich bytowanie zwierzyny. Przypomina o przyrodniczych podstawach zarządzania populacjami zwierzyny płowej. Zawiera także wskazania dla leśników i myśliwycho konieczności utrzymywania właściwych zagęszczeń oraz optymalnych struktur populacji zwierząt dziko żyjących.”

Grzegorz Jaworski - główny specjalista SL