Wydawca treści Wydawca treści

Ochrona lasu

Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają leśnikom na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Każdego roku podejmują oni działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.

     Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:

  • biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne),

  • abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury),

  • antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).

     Owady

     Las jest miejscem życia wielu gatunków owadów. W specyficznych warunkach niektóre z nich stanowią zagrożenie dla lasu. Dzielimy je wtedy na:

  • szkodniki pierwotne, które atakują zdrowe drzewa (np. foliofagi, czyli owady liściożerne),

  • szkodniki wtórne – atakujące i zasiedlające drzewa, które zostały osłabione w skutek działania innych czynników (suszy czy zanieczyszczeń przemysłowych).

      Okresowe, masowe występowanie niektórych gatunków owadów (tzw. gradacja) stanowi poważne zagrożenie dla trwałości lasu. Zadaniem leśników jest niedopuszczenie do takich sytuacji lub ograniczenie liczebności populacji szkodliwych owadów.

     Najwięcej szkód wyrządzają owady, których gąsienice lub larwy ogryzają lub zjadają liście czy igły. Poważne problemy sprawiają też owady żerujące na korzeniach drzew i krzewów. W ostatnich latach do najbardziej niebezpiecznych należą populacje chrabąszcza majowego i kasztanowca, brudnicy mniszki, barczatki sosnówki, strzygoni choinówki, boreczników, zwójki zieloneczki.

     Jesienią leśnicy sprawdzają liczebność pędraków i larw owadów zimujących w ściółce i glebie, aby oszacować zagrożenie dla lasu na rok następny. Liczebność nadmiernie występujących owadów ogranicza się przez:

  • wykładanie i kontrolę różnego rodzaju pułapek (feromonowych i klasycznych),

  • wyznaczanie i szybkie usuwanie z lasu drzew opanowanych przez owady,

  • opryski certyfikowanymi preperatami.

     Grzyby patogeniczne

     Należą do jednych z najważniejszych czynników chorobotwórczych drzewostanów. Szczególnie niebezpieczne są: korzeniowiec wieloletni wywołujący hubę korzeniową oraz opieńki powodujące opieńkową zgniliznę korzeni. Niezwykle istotna jest w tym wypadku kontrola stanu sanitarnego drzewostanów i w razie potrzeby stosowanie preparatów ochronnych.

     Ssaki roślinożerne

     Wysokie koszty pociąga za sobą ochrona najmłodszego pokolenia lasu, które stanowi szczególnie atrakcyjny pokarm dla wielu zwierząt leśnych. Odnowienia i zalesienia nie byłyby możliwe, gdyby nie zastosowano grodzenia upraw, palikowania poszczególnych sadzonek czy innych sposobów zabezpieczania przed zwierzyną.

     Działalność człowieka

     Może stanowić duże zagrożenie dla lasu. Leśnicy dbają o to, by osoby odwiedzające las czuły się bezpiecznie i jednocześnie same przestrzegały przepisów prawa. Dzięki edukacji leśnej coraz więcej osób włącza się np. w zwalczanie procederu zaśmiecania lasów czy jazdy w niedozwolonych miejscach na motocyklach, quadach. Nie ma już praktycznie przyzwolenia społecznego na takie zjawiska, jak kradzieże drewna czy kłusownictwo.

     Ochrona przeciwpożarowa

     Ogromnym zagrożeniem dla lasu jest ogień. Ochrona przeciwpożarowa lasu oparta jest na sprawnym i skutecznie działającym systemie, dzięki któremu możliwe jest szybkie wykrywanie pożarów, alarmowanie odpowiednich służb ratowniczych i prowadzenie akcji gaśniczej.

     Elementy tego systemu to:

  • punkty alarmowo-dyspozycyjne, działające we wszystkich regionalnych dyrekcjach LP i nadleśnictwach,

  • sieć dostrzegalni przeciwpożarowych, z których prowadzi się obserwację lasu,

  • sieć punktów prognostycznych i pomocniczych, wyposażonych w odpowiednią aparaturę do pomiaru wilgotności ściółki sosnowej i powietrza, w których określa się aktualny stopień zagrożenia pożarowego lasu,

  • sieć łączności radiotelefonicznej,

  • sieć dojazdów pożarowych,

  • bazy sprzętu do gaszenia pożarów lasu,

  • sieć punktów czerpania wody,

  • pasy przeciwpożarowe, oddzielające las od obiektów stanowiących zagrożenie pożarowe (takich jak np. parkingi leśne, linie kolejowe, zakłady przemysłowe, drogi publiczne, poligony wojskowe).

     W okresie zwiększonego zagrożenia pożarowego działają również leśne bazy lotnicze. Stacjonują w nich samoloty oraz śmigłowce, które są wykorzystywane do patrolowania obszarów leśnych i gaszenia pożarów.


Polecane artykuły Polecane artykuły

Powrót

NIECH ZASZUMI LAS - ODNOWIENIA W NADLEŚNICTWIE BYTÓW

NIECH ZASZUMI LAS - ODNOWIENIA W NADLEŚNICTWIE BYTÓW

      Marzec i kwiecień dla bytowskich leśników to wyjątkowy czas, ponieważ zaczęto odnawianie powierzchni, które zostały zniszczone przez huraganowe wiatry w 2017 roku.

      Pod koniec ubiegłego roku zaczęli zgłaszać się do nas okoliczni mieszkańcy oraz uczniowie szkół, który oferowali swoją pomoc przy sadzeniach wiosennych. Z tego względu Nadleśnictwo Bytów zorganizowało serię akcji sadzenia lasu przez  społeczeństwo pn. „Niech zaszumi las”. W ubiegłym roku lokalna społeczność odnowiła kilka hektarów na terenie leśnictwa Czarna Dąbrowa. W bieżącym roku na powierzchni przeznaczonej do odnowienia zgromadzili się w dniu 30 marca ochotnicy – dzieci, młodzież, dorośli. Przybyli strażacy z Ochotniczej Straży Pożarnej oraz drużyna piłkarska z trenerem, która po zakończonym sadzeniu miała rozegrać mecz.  

      Zaczęliśmy od udzielenia instruktażu dotyczącego sadzenia. Każdy z uczestników miał okazję żelować sadzonki sosny. Następnie wszyscy udali się na powierzchnię, gdzie rozpoczęło się sadzenie. Uczestnicy byli zafascynowani, dopytywali leśników m.in. o szczegóły związane z przyszłą gospodarką leśną. Humory dopisywały, a na ich twarzach gościł uśmiech. Po zakończonym sadzeniu na naszych pomocników czekał ciepły posiłek. Dla najmłodszych uczestników przygotowaliśmy „Dyplom przyjaciela lasu – za pomoc przy sadzeniu”. Dzieci bardzo się cieszyły – były z siebie dumne. Okazało się, że również dorośli są zainteresowani otrzymaniem takiego dyplomu. Na terenie odnowionym zakopano na 50 lat kapsułę czasu z podpisami wszystkich uczestników akcji. Czas płynie szybko. Za kilkadziesiąt lat wrócą w to samo miejsce, żeby zobaczyć efekt swojej pracy jakim będzie szumiący las. 

      Wieczorową porą otrzymaliśmy telefon od trenera z informacją, że drużynie piłkarskiej udało się wygrać mecz! Okazało się, że jednak największą satysfakcję sprawiło im posadzenie lasu. W odnowieniach terenów poklęskowych pomogli nam również uczniowie Zespołu Szkół Ekonomiczno-Usługowych w Bytowie oraz leśnicy z zaprzyjaźnionego Nadleśnictwa Gryfice z terenu RDLP Szczecin. Dla młodzieży nie był to jedynie dzień wolny od zajęć. To dzień, w którym każdy z nich miał okazję posadzić swoje drzewko.

Darzbór

 

Hanna Bigus

Referent ds. edukacji leśnej, turystyki i ochrony przyrody