Asset Publisher Asset Publisher

Historia

Po drugiej wojnie światowej Pomorze Środkowe znalazło się w granicach państwa polskiego. Rok 1945 otwiera nową kartę w dziejach tej ziemi. Lasy stały się własnością Skarbu Państwa, administrowaną przez organizację gospodarczą Lasy Państwowe. Szczecinek, w którym od po-czątku mieściła się siedziba Dyrekcji Lasów Państwowych Okręgu Bałtyckiego, został zdobyty 27 lutego 1945 roku, przez wojska radzieckie - 32 Dywizję Kawaleryjską Gwardii, pod dowódz-twem gen. Kałużnego. 28 lutego miasto było wolne. Ziemia pomorska była zniszczona i wylud-niona, a wycofujący się Niemcy usunęli wszystko, co tylko możliwe; ludność cywilną ewakuo-wali, inwentarz żywy wywieźli lub zlikwidowali. Polakom, przeżywającym radość wyzwolenia, towarzyszyła równocześnie świadomość ogromu pracy, która ich czeka przy zagospodarowaniu i odbudowie tych terenów.

     Już w marcu 1945 roku do Szczecinka zaczęły napływać zorganizowane grupy pionierskie, celem zabezpieczenia mienia społecznego i organizowania polskiej administracji. Na początku maja 1945 roku, pierwsza 25-osobowa grupa pod kierownictwem doświadczonego leśnika - inż. Władysława Chwalibogowskiego (przedwojennego dyrektora LP w Warszawie, Toruniu i w Łodzi), przybyła samochodami ciężarowymi z Krakowa, tworząc zalążek Dyrekcji Lasów Państwowych Okręgu Bałtyckiego w Szczecinku, która swym działaniem miała objąć całe Pomorze Środkowe oraz część Pomorza Zachodniego. Na siedzibę Dyrekcji wybrano okazały budynek przy ul. Kościuszki 22, w którym dzisiaj mieści się biuro Nadleśnictwa Szczecinek.

     Przed nieliczną grupą operacyjną stanęło trudne zadanie zabezpieczenia i szybkiego zagospodarowania nagromadzonego przez Niemców w czasie wojny surowca drzewnego oraz zorganizowania administracji leśnej. Wkrótce do Szczecinka przybyli kolejni leśnicy, oddelegowani przez dyrekcje leśne z Łodzi, Krakowa, Lublina, Radomia, Rzeszowa, Torunia, Sopotu, Poznania i by-łych Dyrekcji Lwowskiej i Wileńskiej.

     Pionierzy tamtego okresu to: Teodor Trzaskowski, Stefan Chrzanowski, Karol Galus, Antoni Ziemniak, Tadeusz Jedliczka, Andrzej Oponia, Eugeniusz Groszka, Leon Gawroński, Bronisław Podków-ka, Zygmunt Assman, Jan Jamiołkowski, Piotr Habrzyk, Wiesław Pałka, Eugeniusz Jaszewski, Stanisław Klikowicz, Mieczysław Matwiejczyk, a także pierwsi nadleśniczowie: Kazimierz Maziarz, Broni-sław Benjaszewicz, Feliks Ritter, Błażej Bednarek, Leonard Kohler, Zygmunt Tomaszewski, Jan Mańkut, Mieczysław Rzepczyński, Alojzy Kujanka, Józef Lewandowski, Tadeusz Nosal, Stefan Iwiński oraz wiele innych osób, których praca była istotnym wkładem w zagospodarowanie i odbudowę lasów na Ziemi Koszalińskiej. Wśród pierwszych pracowników dyrekcji bałtyckiej nie zabrakło zdemobilizowanych żołnierzy walczących na frontach drugiej wojny światowej, więźniów obozów pracy, a od 1946 r. przesiedleńców i repatriantów z terenów wschodnich przedwojennej Rzeczypospolitej.

     Lasy Pomorza Środkowego nie ucierpiały zbytnio od działań wojennych, ale w związku z przygotowywaną agresją na Polskę i budową umocnień Wału Pomorskiego został w nich poważnie uszczuplony tzw. zapas drewna na pniu. Po wojnie setki tysięcy metrów sześciennych drewna leżało po lasach, składach i tartakach. Niemcy, wycofując się zlikwidowali lub wywieźli wszystkie plany i mapy gospodarcze oraz zniszczyli urządzenia tartaczne. Wiele osad leśnych spłonęło w czasie działań wojennych. Znaczne połacie lasów, zwłaszcza wzdłuż dróg, były zaminowane, co było przyczyną śmierci lub ran wielu leśników i robotników leśnych.

     Pracę trzeba było organizować od podstaw. Lasy przez lata wojny zostały gospodarczo zaniedbane, zwłaszcza pod względem hodowlanym i sanitarnym. Najważniejszym zadaniem logi-stycznym pracowników Dyrekcji było szybkie zorganizowanie administracji leśnej, urządzenie siedzib nadleśnictw i leśnictw, przejęcie i zabezpieczenie obiektów leśnych i związanych z nimi zakładów przemysłu drzewnego oraz zwalczanie kradzieży drewna z lasu. Natomiast najpilniejszymi zadaniami gospodarczymi było m.in. zalesienie wielkich powierzchni wojennych zrębów i halizn, likwidacja i odnowa dużych obszarów pożarzysk, usunięcie drzewostanów źle produkujących oraz dostarczanie odbudowującemu się krajowi jak najwięcej drewna. Mimo trudności personalnych, już w połowie 1945 roku, zorganizowano 39 nadleśnictw oraz uruchomiono 14 tartaków. Początki były niełatwe, wymagały od leśników dużego wysiłku i przemyślanych działań. Zadania leśnictwa w tym okresie stale wzrastały, nieproporcjonalnie do rzeczywistych możliwości, szczególnie w odniesieniu do wciąż zbyt małej liczby robotników i pojazdów transportujących drewno. Jednak pionierski upór i ambicja leśników, sprawiły, że zorganizowali tu od pod-staw gospodarstwo leśne na poziomie dorównującym, a nawet w krótkim czasie przewyższają-cym poziom leśnictwa w innych rejonach kraju, gdzie administracja leśna nie musiała zaczynać od podstaw.

     Dyrekcja Lasów Państwowych Okręgu Bałtyckiego w Szczecinku zorganizowana była na wzór z okresu międzywojennego, jako jednostka budżetowa, której podporządkowane były nadleśnictwa, tartaki, fabryki przemysłu drzewnego i torfowego, zarządy transportu lądowego i wodnego, gospodarstwa rybackie i ubocznego użytkowania lasu, szkoły i ośrodki szkoleniowe. Obszar działania był ściśle związany z ówczesnym podziałem administracyjnym kraju. Obejmował on tereny trzech województw: zachodniopomorskiego, czyli szczecińskiego, bydgoskiego i gdańskiego.

     W pierwszym roku działalności funkcjonowały już 44 nadleśnictwa i 24 tartaki, a w miarę organizacyjnego wzmacniania liczba jednostek systematycznie wzrastała, by w roku gospodarczym 1947/48 osiągnąć liczbę 125 jednostek, w tym 77 nadleśnictw. Warto w tym miejscu przytoczyć nazwy wszystkich nadleśnictw z tamtego okresu (w nawiasach nazwy późniejsze): Biały Zdrój, Bobolice, Borze Tuchomie (Borzytuchom), Czarne, Czernino, Człopa, Dąbrowa Otoczysta (Skórka), Dębnica (Damnica), Dobrzyca, Dretyń, Drzonowo, Gardna (Smołdzino), Gołębia Góra, Gostyń (Gościno), Gumieńce, Karnieszewice, Kartlewo, Karwice, Klęcko, Krajenka, Krosino, Kurowo, Lendyczek (Lędyczek), Lipie, Lisowo (Żukowo), Łupawa, Manowo, Masłowice (Tuchomie), Mikorowo (Pogorzelice), Nakielno, Nieźwiada (Niedźwiady), Nowa Korytnica, Nowy Dwór, Nowy Kraków, Orle, Ostrowiec, Piława, Plitnica (Płytnica), Podborsko, Polanów, Polnica, Połczyn, Poniki, Przechlewo, Przytocko, Racibórz, Radawnica, Romanów (Rymań), Rudawa, Rudki, Rzeczenica, Sierżno, Skarszewo (Skarszów), Słupsk, Smolno, Sominy, Stanomino, Stara Huta, Stary Kraków, Stary Potok, Stojęcino (Główczyce), Szczecinek, Trzcinno, Trzebieszki, Tuczno, Turze (Motarzewo), Tychowo, Ustka, Wiatrołom, Wierzchowo, Wilcza, Wyszobórz, Zdrojowa Góra, Zgniły Zdrój (Świerczyna), Złocieniec, Złotów, Żydowo. Bałtycka Dyrekcja LP zarządzała również całością przemysłu drzewnego na Pomorzu; kilkudziesięcioma tartakami, Fabryką Zapałek w Sianowie, Fabryką Tektury w Tarnówce, Fabryką Kalafonii i Terpen-tyny w Ptuszy, Fabryką Przemiału Torfu w Wielanowie. Organizowała także skup produktów runa leśnego. Dopiero w następnych latach jednostki te uzyskały samodzielność.


Asset Publisher Asset Publisher

Zurück

Innowacje Technologiczne w Służbie Ochrony Lasów: MDL 2024

Innowacje Technologiczne w Służbie Ochrony Lasów: MDL 2024

W dzisiejszych czasach, gdy zmiany klimatyczne stają się coraz bardziej palącym problemem, innowacje technologiczne odgrywają kluczową rolę w monitorowaniu, ochronie i odbudowie naszych lasów. Świadomość konieczności skutecznego zarządzania zasobami leśnymi jest niezbędna dla przyszłego stanu naszego planety. W kontekście tegorocznego Międzynarodowego Dnia Lasów (MDL) 2024, poświęconego innowacjom i technologii w ochronie lasów, warto przyjrzeć się, jak nowoczesne rozwiązania wpływają na stan naszych lasów.

 

Jednym z kluczowych przesłań tegorocznego MDL 2024 jest fakt, że innowacje i technologia umożliwiły dokładniejsze monitorowanie, raportowanie i analizę stanu lasów. Dzięki innowacyjnemu podejściu, możliwe jest zmniejszenie o 13,7 miliarda ton emisji dwutlenku węgla z lasów. W ramach nowych technologii, którymi posługują się Lasy Państwowe, odnotowano kilka przykładów wpisujących się doskonale w tematykę MDL 2024. Jednym z nich jest stworzenie Banku Danych o Lasach oraz wykorzystanie narzędzi takich jak WISL czy GIS, a także map numerycznych. Dodatkowo, wykorzystanie dronów w monitorowaniu lasów przyczynia się do bardziej efektywnej ochrony i zarządzania zasobami leśnymi.

Kolejnym istotnym aspektem jest potrzeba stosowania nowych innowacji technologicznych w celu zapobiegania trwałemu wylesianiu, degradacji i niszczeniu lasów na całym świecie. Zjawiska takie jak trwałe wylesianie i pożary lasów stanowią poważne zagrożenia dla ekosystemów leśnych. W kontekście MDL 2024, podkreśla się konieczność stosowania nowoczesnych rozwiązań, takich jak systemy wczesnego ostrzegania przed pożarami oraz technologie umożliwiające zrównoważone wykorzystanie surowca. W Lasach Państwowych przyjęto innowacyjne podejście, włączając w to unikalny system monitorowania lasów w ochronie przeciwpożarowej, oparty na systemie wież i pomiarze wilgotności ściółki. Ponadto, w niektórych dyrekcjach szkody od kornika są szacowane przy użyciu dronów, co stanowi doskonały przykład wykorzystania nowoczesnych technologii w ochronie lasów.

Nie można również zapominać o roli innowacji w odbudowie ekosystemów leśnych. Innowacyjne podejścia, takie jak przywracanie lasów i sadzenie drzew na zdegradowanych terenach, mają potencjał przyczynienia się do łagodzenia zmian klimatu oraz zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego. Polska również angażuje się w te działania poprzez projekty takie jak system mikoryzowania sadzonek czy prowadzenie banku genów roślin.

Ostatnim kluczowym aspektem są badania i nauka nad wykorzystaniem drewna i innych produktów leśnych. Od budownictwa po medycynę, innowacje w tym obszarze mają ogromny potencjał tworzenia zrównoważonych alternatyw dla materiałów typu: beton, stal, tworzywa sztuczne i włókna syntetyczne. Polska jest również aktywna w promowaniu korzyści płynących z naturalnego i odnawialnego surowca, jakim jest drewno.

Podsumowując, tegoroczny Międzynarodowy Dzień Lasów skupia się na znaczeniu innowacji i technologii w ochronie, monitorowaniu i odbudowie naszych lasów. Przykłady działań podejmowanych przez Lasów Państwowych w Polsce stanowią inspirację dla innych krajów, pokazując, jak nowoczesne rozwiązania mogą przyczynić się do zrównoważonego zarządzania naszymi zasobami leśnymi.

Wydarzenia z okazji MDL na terenie RDLP w Szczecinku:

Nadleśnictwo Połczyn, Spacer z leśnikiem,
Nadleśnictwo Trzebielino, Rajd pieszy,
Nadleśnictwo Czarnobór, Sadzenie drzew
Nadleśnictwo Miastko, Wystawa fotograficzna w parku miejskim,
Nadleśnictwo Bytów, Biegi na orientację,
Nadleśnictwo Warcino, Sprzątanie lasu,
Nadleśnictwo Sławno, edukacja leśna „Lasy i innowacje”,
Nadleśnictwo Manowo, Zajęcia edukacyjne,
Nadleśnictwo Człuchów, akcja „Podaruj drzewko”.