Asset Publisher Asset Publisher

Ochrona lasu

Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają leśnikom na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Każdego roku podejmują oni działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.

     Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:

  • biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne),

  • abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury),

  • antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).

     Owady

     Las jest miejscem życia wielu gatunków owadów. W specyficznych warunkach niektóre z nich stanowią zagrożenie dla lasu. Dzielimy je wtedy na:

  • szkodniki pierwotne, które atakują zdrowe drzewa (np. foliofagi, czyli owady liściożerne),

  • szkodniki wtórne – atakujące i zasiedlające drzewa, które zostały osłabione w skutek działania innych czynników (suszy czy zanieczyszczeń przemysłowych).

      Okresowe, masowe występowanie niektórych gatunków owadów (tzw. gradacja) stanowi poważne zagrożenie dla trwałości lasu. Zadaniem leśników jest niedopuszczenie do takich sytuacji lub ograniczenie liczebności populacji szkodliwych owadów.

     Najwięcej szkód wyrządzają owady, których gąsienice lub larwy ogryzają lub zjadają liście czy igły. Poważne problemy sprawiają też owady żerujące na korzeniach drzew i krzewów. W ostatnich latach do najbardziej niebezpiecznych należą populacje chrabąszcza majowego i kasztanowca, brudnicy mniszki, barczatki sosnówki, strzygoni choinówki, boreczników, zwójki zieloneczki.

     Jesienią leśnicy sprawdzają liczebność pędraków i larw owadów zimujących w ściółce i glebie, aby oszacować zagrożenie dla lasu na rok następny. Liczebność nadmiernie występujących owadów ogranicza się przez:

  • wykładanie i kontrolę różnego rodzaju pułapek (feromonowych i klasycznych),

  • wyznaczanie i szybkie usuwanie z lasu drzew opanowanych przez owady,

  • opryski certyfikowanymi preperatami.

     Grzyby patogeniczne

     Należą do jednych z najważniejszych czynników chorobotwórczych drzewostanów. Szczególnie niebezpieczne są: korzeniowiec wieloletni wywołujący hubę korzeniową oraz opieńki powodujące opieńkową zgniliznę korzeni. Niezwykle istotna jest w tym wypadku kontrola stanu sanitarnego drzewostanów i w razie potrzeby stosowanie preparatów ochronnych.

     Ssaki roślinożerne

     Wysokie koszty pociąga za sobą ochrona najmłodszego pokolenia lasu, które stanowi szczególnie atrakcyjny pokarm dla wielu zwierząt leśnych. Odnowienia i zalesienia nie byłyby możliwe, gdyby nie zastosowano grodzenia upraw, palikowania poszczególnych sadzonek czy innych sposobów zabezpieczania przed zwierzyną.

     Działalność człowieka

     Może stanowić duże zagrożenie dla lasu. Leśnicy dbają o to, by osoby odwiedzające las czuły się bezpiecznie i jednocześnie same przestrzegały przepisów prawa. Dzięki edukacji leśnej coraz więcej osób włącza się np. w zwalczanie procederu zaśmiecania lasów czy jazdy w niedozwolonych miejscach na motocyklach, quadach. Nie ma już praktycznie przyzwolenia społecznego na takie zjawiska, jak kradzieże drewna czy kłusownictwo.

     Ochrona przeciwpożarowa

     Ogromnym zagrożeniem dla lasu jest ogień. Ochrona przeciwpożarowa lasu oparta jest na sprawnym i skutecznie działającym systemie, dzięki któremu możliwe jest szybkie wykrywanie pożarów, alarmowanie odpowiednich służb ratowniczych i prowadzenie akcji gaśniczej.

     Elementy tego systemu to:

  • punkty alarmowo-dyspozycyjne, działające we wszystkich regionalnych dyrekcjach LP i nadleśnictwach,

  • sieć dostrzegalni przeciwpożarowych, z których prowadzi się obserwację lasu,

  • sieć punktów prognostycznych i pomocniczych, wyposażonych w odpowiednią aparaturę do pomiaru wilgotności ściółki sosnowej i powietrza, w których określa się aktualny stopień zagrożenia pożarowego lasu,

  • sieć łączności radiotelefonicznej,

  • sieć dojazdów pożarowych,

  • bazy sprzętu do gaszenia pożarów lasu,

  • sieć punktów czerpania wody,

  • pasy przeciwpożarowe, oddzielające las od obiektów stanowiących zagrożenie pożarowe (takich jak np. parkingi leśne, linie kolejowe, zakłady przemysłowe, drogi publiczne, poligony wojskowe).

     W okresie zwiększonego zagrożenia pożarowego działają również leśne bazy lotnicze. Stacjonują w nich samoloty oraz śmigłowce, które są wykorzystywane do patrolowania obszarów leśnych i gaszenia pożarów.


Asset Publisher Asset Publisher

Zurück

WYJAZDOWE SEMINARIUM Z OCHRONY LASU, HODOWLI I ŁOWIECTWA

WYJAZDOWE SEMINARIUM Z OCHRONY LASU, HODOWLI I ŁOWIECTWA

      W dniach od 10 do 12 sierpnia 2016 r. grupa leśników z RDLP w Szczecinku odwiedziła Nadleśnictwa Koszęcin i Kluczbork na terenie RDLP w Katowicach oraz Nadleśnictwo Bytnica w RDLP w Zielonej Górze. Tematem przewodnim seminarium była ochrona lasu przed zwierzyną w powiązaniu z hodowlą lasu i gospodarką łowiecką w Lasach Państwowych.

      W celu przygotowania się do merytorycznej dyskusji podczas seminarium, sporządzone zostały raporty i wykresy dotyczące m.in. procentowych udziałów grodzeń w powierzchni odnowień i zalesień oraz odstrzały jeleni z 1000 ha powierzchni lasów.

      Uczestnicy wyjazdu mieli okazję zapoznać się z prezentacjami dotyczącymi tematyki seminarium oraz zobaczyć w terenie przykłady działań w tym zakresie. Wyjątkowo obiecująco prezentowały się dotychczasowe rezultaty odnowień metodą Sobańskiego.

      Biorąc pod uwagę potencjalne możliwości wykorzystania metody Sobańskiego na terenie RDLP w Szczecinku, wydaje się, że ma ona szanse na szerokie zastosowanie. Poza odnowieniem, można z niej także skorzystać przy zakładaniu poletek zgryzowych dla zwierzyny płowej. Byłaby to z całą pewnością doskonała poprawa warunków bytowania i wzbogacanie naturalnej bazy żerowej dla zwierzyny. W odróżnieniu od powszechnej uprawy poletek łowieckich z kukurydzą, rzepakiem, owsem itp. byłby to zwrot we właściwym kierunku.

      Nadleśnictwo Kluczbork zaprezentowało stosowaną od kilku lat w OHZ, elektroniczną książkę ewidencji myśliwych na polowaniach (EPI). Na podstawie własnych doświadczeń, wśród wielu zalet, podkreślano przede wszystkim przejrzystość, łatwy dostęp do łowisk przez myśliwych, możliwość pełnej kontroli
w każdej chwili oraz podniesienie poziomu bezpieczeństwa na polowaniach.

      Do szerokiego zastosowania w naszych warunkach, godna polecenia jest także bardzo prosta, uchylna bramka wejściowa do powierzchni ogrodzonych upraw
i młodników.

      Niebagatelną informacją dotyczącą dobrych praktyk wykładania drzew zgryzowych, była konieczność umieszczenia w SIWZ wydzielonej czynności ścinki drzew, najlepiej bez okrzesywania i pozostawienia ściętego surowca w czasie minimum dwóch tygodni, w celu udostępnienia zwierzynie.

      Podczas seminarium, wielokrotnie podkreślano potrzebę zintegrowanego działania w celu ograniczania szkód od zwierzyny. Wszelkie prace z zakresu hodowli, pozyskania, ochrony lasu, a także ochrony przyrody i łowiectwa powinny być skoordynowane.

      W OHZ Bytnica podkreślano pozytywny wpływ prowadzonej sprzedaży bezpośredniej tusz zwierzyny na wzrost cen sprzedaży hurtowej, np. cena tusz dzików wzrosła z 2,50 zł  do 8,20 zł za kilogram. Uzyskana cena 8,20 zł za kilogram jest ceną średnią dla wszystkich klas jakości tusz (I, II oraz poza normą).

      Efektem seminarium będą wnioski, które zostaną przesłane do jednostek w celu zastosowania w terenie.

 

Tekst i zdjęcia: Grzegorz Jaworski.

* zdjęcie oznaczone nr. 1 - Na zdjęciu: autor metody,  Stanisław Sobański, nadleśniczy Nadleśnictwa Rzepin (z prawej)  z uczestnikiem seminarium  dr inż. Andrzejem Brusiło, z-cą nadleśniczego Nadleśnictwa Szczecinek (z lewej).

Konsultacje: Andrzej Brusiło, Gerard Bartknecht, Leszek Kościelny, Wojciech Osuch, Jarosław Staniszewski.