Asset Publisher Asset Publisher

nadzór nad lasami niepaństwowymi

Lasy prywatne stanowią około 17 proc. lasów w Polsce. Biorąc pod uwagę politykę zwiększania lesistości, należy się spodziewać, że powierzchnia lasów niepaństwowych będzie rosła i w niedalekiej przyszłości może stanowić 20 proc. ogólnej powierzchni leśnej kraju.

     Obowiązki i prawa właścicieli lasów wynikają z postanowień ustawy o lasach. Gospodarowanie w lasach prywatnych prowadzone jest przez właścicieli według uproszczonego planu urządzenia lasu lub decyzji starosty wydanej na podstawie inwentaryzacji stanu lasów. Dokumenty te określają także wielkość dopuszczalnego pozyskania drewna na danym terenie. Nadzór nad prowadzoną gospodarką leśną w lasach prywatnych sprawuje starosta. Co istotne, właściciel lasu prywatnego może zgodnie z prawem zakazać wstępu na jego teren, oznaczając go odpowiednimi tablicami. Z uprawnienia tego właściciele lasów z reguły nie korzystają.

     Ponad 70 proc. starostw powierza prowadzenie nadzoru nad gospodarką leśną w lasach prywatnych leśnikom z Lasów Państwowych. Szczegóły tego nadzoru określa porozumienie zawierane pomiędzy starostą a właściwym nadleśniczym, publikowane w Dzienniku Urzędowym Wojewody.

     Zgodnie z przepisami ustawy o lasach Lasy Państwowe zobowiązane są służyć radą i pomocą prywatnym właścicielom lasów w prowadzeniu gospodarki leśnej. Leśnicy w ramach tych działań:

  • doradzają prywatnym właścicielom, jak prowadzić gospodarkę leśną,
  • udostępniają sadzonki drzew i krzewów leśnych,
  • wykonują na koszt nadleśnictw zabiegi zwalczające i ochronne w lasach prywatnych, jeśli wystąpią tam organizmy szkodliwe, zagrażające trwałości lasu,
  • organizują wykonanie zadań gospodarczych w lesie (w tym sprzedaż drewna), na podstawie umowy z właścicielem lasu,
  • sporządzają wielkoobszarowe inwentaryzacje stanu lasów oraz prowadzą bank danych o lasach.

     Po wejściu Polski do Unii Europejskiej leśnicy włączyli się w udzielanie pomocy prywatnym właścicielom lasów oraz gruntów przeznaczonych do zalesienia. W szczególności dotyczy to sporządzania planów zalesienia gruntów przy ubieganiu się o pomoc finansową w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) oraz potwierdzania wykonania tego zalesienia. Ponadto leśnicy inicjują objęcie właścicieli lasów prywatnych pomocą finansową w przypadku wystąpienia huraganów, powodzi czy innych klęsk. Działania te również prowadzone są w ramach PROW.

     Leśnicy wspierają również właścicieli lasów prywatnych swoją wiedzą i doświadczeniem, aby poprawić gospodarowanie w całych lasach. Służą temu m.in. materiały – fachowe poradniki i filmy.

     Dużym problemem prowadzenia działań gospodarczych i ochronnych na terenie lasów prywatnych jest nadmierne rozdrobnienie działek leśnych oraz brak zorganizowania ich właścicieli. Utrudnia to zwłaszcza czynności z ochrony lasu. Dla organizmów zagrażających lasom granice własności nie stanowią żadnej przeszkody. Prowadzenie działań ochronnych jedynie po stronie Lasów Państwowych lub z niewielkim udziałem lasów prywatnych jest nieskuteczne. Podobnie rzecz ma się również z ochroną przeciwpożarową czy kradzieżami drewna.


Asset Publisher Asset Publisher

Back

Nowe technologie ISOK i LIDAR w pracy Lasów Państwowych

Nowe technologie ISOK i LIDAR w pracy Lasów Państwowych

      W czwartek (23 czerwca) w siedzibie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinku odbyła się narada gospodarcza. W naradzie udział wziął Andrzej Modrzejewski, dyrektor RDLP w Szczecinku, Anna Paszkiewicz, zastępca dyrektora ds. ekonomicznych, Jacek Cichocki, przewodniczący Krajowej Sekcji Pracowników Leśnictwa NSZZ "Solidarność", kierownicy komórek organizacyjnych biura RDLP w Szczecinku, kierownicy jednostek organizacyjnych oraz główni księgowi jednostek organizacyjnych z terenu RDLP w Szczecinku. 

Narada była poświęcona bieżącym sprawom finansowo-księgowym.

      Jeden z punków narady dotyczył wykorzystywania nowych technologii lotniczego skaningu laserowego (LIDAR) i zobrazowań satelitarnych. Przedstawiono również możliwości wykorzystania bezzałogowych statków powietrznych (dronów) w gospodarce leśnej.   Prezentację w tym temacie przeprowadził nadleśniczy Nadleśnictwa Świdwin Rafał Grzegorczyk. Temat ten wzbudził powszechne zainteresowanie i z pewnością wart jest bliższego przedstawienia.

      Drony to sprzęt już dość powszechny. Stosowane przez media w celach filmowania i przygotowania jak najlepszej jakości materiału filmowego. Drony są używane także w celach  zapewnienia bezpieczeństwa obywatelom przez służby. Przez wojsko używane są w celach obronnych. Lasy Państwowe także używają dronów. Swojego drona posiada Nadleśnictwo Szczecinek a także Słowiński Park Narodowy. Drony te są używane do monitorowania populacji jeleni (w przypadku SPN), lub do oceny stanu zdrowotnego lasu i terenów trudnodostępnych (w przypadku Nadleśnictwa Szczecinek). Drony z systemem LIDAR znacznie poszerzają możliwości działań w pracach podejmowanych przez LP.

ISOK

      Jest to Informatyczny System Osłony Kraju, stworzony przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Główny Urząd Geodezji o Kartografii, Instytut Łączności, Rządowe Centrum Bezpieczeństwa oraz Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. System ten ma ułatwić planowanie w gospodarce wodnej, ale przede wszystkim ma informować o aktualnej sytuacji wodnej w kraju, szczególnie o możliwym zagrożeniu powodziowym i atmosferycznym.

      Jest to system wczesnego ostrzegania, który gromadzi wszystkie informacje w jednym miejscu, co ułatwi zapewnienie bezpieczeństwa i niezwłoczne podjęcie niezbędnych działań związanych z zarządzaniem ryzykiem. Z systemu docelowo ma korzystać każdy obywatel, który będzie chciał zasięgnąć opinii o sytuacji powodziowej czy meteorologicznej. W skład informacji przeciwpowodziowych wchodzą:

- wstępna ocena ryzyka powodziowego

- ortofotomapa cyfrowa

- mapy zagrożenia powodziowego

- mapy ryzyka powodziowego

- mapa zagrożeń meteorologicznych

- mapy innych zagrożeń

- mapa Podziału Hydrograficznego Polski

- numeryczny model terenu (NMT)

- numeryczny model pokrycia teren (NMPT)

      W pracy LP system ten może być pomocny chociażby z dwóch podstawowych powodów: przy projektowaniu małej retencji oraz przy ewentualnej ocenie strat popowodziowych. W codziennej działalności nadleśnictw nieocenioną pomocą są NMT i NMPT, wspierające leśników w zakresie identyfikowania zabytków archeologicznych, w tym grobowców kultury lejkowej, powierzchni o dużym nachyleniu, analizy budowy pionowej drzewostanu, przebiegu dróg i cieków.

LIDAR

      W ramach projektu ISOK wykorzystana została technologia LIDAR. Technologa ta (nazywana Light Detection and Ranging) polega na lotniczym skanowaniu terenu krótkimi impulsami lasera, którego promień przenika praktycznie przez wszystkie naturalne przeszkody znajdujące się na powierzchni ziemi. W ten sposób powstaje obraz terenu, z którego zostały jakby zdjęte wszystkie drzewa, krzewy, trawy, mech czy liście. W ten sposób powstaje mapa lasu, na której widoczne są wszystkie wzniesienia i zagłębienia terenu z dokładnością do 15 centymetrów. Widać jest to, co na pierwszy rzut oka wydaje się w lesie niewidoczne. Skanowanie terenu metodą LIDAR pozwala na dokładne analizy przebiegu dawnych budowli, rowów melioracyjnych, wojennych okopów, bunkrów, dzikich śmietnisk, żwiru itp.

      Coraz tańsze i bardziej dostępne bezzałogowce mogą być nośnikami kamer rejestrujących obraz nie tylko w świetle widzialnym ale również kamer termowizyjnych i skanerów laserowych. Należy zaznaczyć, że te ostatnie, nie są jeszcze powszechnie stosowane, ale prezentują możliwości praktycznego i efektywnego wykorzystania w praktyce leśnej, np.:

- inwentaryzacja zwierzyny,

- poszukiwania osób zaginionych,

- inwentaryzacja naniesień i roślinności,

- mała retencja

- ocena zdrowotności drzewostanu

- ochrona lasu i gruntów rolnych przed zwierzętami (stałe przejścia i przesmyki)

 

      Nowoczesne technologie w służbie człowieka okazały się nieocenionym wsparciem w życiu codziennym, ale przede wszystkim w organizacji pracy. Być może LP, które przecież mają świetnie działający i technologicznie zaawansowany system ppoż., coraz częściej będą sięgać po rozwiązania systemów ISOK oraz LIDAR. Być może w przyszłości drony staną się powszechnym narzędziem w pracy leśnika. 

 

Marek Stasiuk - rzecznik prasowy RDLP w Szczecinku