Wydawca treści
nadzór nad lasami niepaństwowymi
Lasy prywatne stanowią około 17 proc. lasów w Polsce. Biorąc pod uwagę politykę zwiększania lesistości, należy się spodziewać, że powierzchnia lasów niepaństwowych będzie rosła i w niedalekiej przyszłości może stanowić 20 proc. ogólnej powierzchni leśnej kraju.
Obowiązki i prawa właścicieli lasów wynikają z postanowień ustawy o lasach. Gospodarowanie w lasach prywatnych prowadzone jest przez właścicieli według uproszczonego planu urządzenia lasu lub decyzji starosty wydanej na podstawie inwentaryzacji stanu lasów. Dokumenty te określają także wielkość dopuszczalnego pozyskania drewna na danym terenie. Nadzór nad prowadzoną gospodarką leśną w lasach prywatnych sprawuje starosta. Co istotne, właściciel lasu prywatnego może zgodnie z prawem zakazać wstępu na jego teren, oznaczając go odpowiednimi tablicami. Z uprawnienia tego właściciele lasów z reguły nie korzystają.
Ponad 70 proc. starostw powierza prowadzenie nadzoru nad gospodarką leśną w lasach prywatnych leśnikom z Lasów Państwowych. Szczegóły tego nadzoru określa porozumienie zawierane pomiędzy starostą a właściwym nadleśniczym, publikowane w Dzienniku Urzędowym Wojewody.
Zgodnie z przepisami ustawy o lasach Lasy Państwowe zobowiązane są służyć radą i pomocą prywatnym właścicielom lasów w prowadzeniu gospodarki leśnej. Leśnicy w ramach tych działań:
- doradzają prywatnym właścicielom, jak prowadzić gospodarkę leśną,
- udostępniają sadzonki drzew i krzewów leśnych,
- wykonują na koszt nadleśnictw zabiegi zwalczające i ochronne w lasach prywatnych, jeśli wystąpią tam organizmy szkodliwe, zagrażające trwałości lasu,
- organizują wykonanie zadań gospodarczych w lesie (w tym sprzedaż drewna), na podstawie umowy z właścicielem lasu,
- sporządzają wielkoobszarowe inwentaryzacje stanu lasów oraz prowadzą bank danych o lasach.
Po wejściu Polski do Unii Europejskiej leśnicy włączyli się w udzielanie pomocy prywatnym właścicielom lasów oraz gruntów przeznaczonych do zalesienia. W szczególności dotyczy to sporządzania planów zalesienia gruntów przy ubieganiu się o pomoc finansową w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) oraz potwierdzania wykonania tego zalesienia. Ponadto leśnicy inicjują objęcie właścicieli lasów prywatnych pomocą finansową w przypadku wystąpienia huraganów, powodzi czy innych klęsk. Działania te również prowadzone są w ramach PROW.
Leśnicy wspierają również właścicieli lasów prywatnych swoją wiedzą i doświadczeniem, aby poprawić gospodarowanie w całych lasach. Służą temu m.in. materiały – fachowe poradniki i filmy.
Dużym problemem prowadzenia działań gospodarczych i ochronnych na terenie lasów prywatnych jest nadmierne rozdrobnienie działek leśnych oraz brak zorganizowania ich właścicieli. Utrudnia to zwłaszcza czynności z ochrony lasu. Dla organizmów zagrażających lasom granice własności nie stanowią żadnej przeszkody. Prowadzenie działań ochronnych jedynie po stronie Lasów Państwowych lub z niewielkim udziałem lasów prywatnych jest nieskuteczne. Podobnie rzecz ma się również z ochroną przeciwpożarową czy kradzieżami drewna.
Najnowsze aktualności
Polecane artykuły
Kompleksowa Ochrona żubrów w polsce - dyskusja panelowa
Kompleksowa Ochrona żubrów w polsce - dyskusja panelowa
W dniu 27 października 2022 roku w Leśnym Pensjonacie Dzikowo na terenie Nadleśnictwa Drawsko zorganizowane zostało robocze spotkanie dotyczące wolno żyjących żubrów na terenie lasów w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinku z udziałem międzynarodowego eksperta w zakresie wiedzy o żubrach prof. dr hab. Wandy Olech-Piaseckiej ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Małgorzaty Czyżewskiej z Zespołu Zasobów Przyrodniczych Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, Łukasza Maciejunas Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinku, Nadleśniczych z zainteresowanych nadleśnictw oraz pracowników Wydziału Ochrony Lasu.
W pierwszej jego części skupiono się na potencjalnym uczestnictwie w ramach przygotowywanego projektu „Kompleksowa ochrona żubra w Polsce”, dofinansowanego ze źródeł zewnętrznych (FENIKS) – poprzez udział zainteresowanych nadleśnictw: Drawsko, Złocieniec, Świerczyna, Świdwin, Czaplinek, Borne Sulinowo. Zwrócono uwagę na systematyczny wzrost liczebny populacji wolno żyjących. Według danych Księgi Rodowodowej obecnie w zachodniej Polsce szacuje się ponad 340 żubrów przy zakładanej w 2005 roku docelowej liczebności na poziomie 200 osobników. Zakładając roczny przyrost kształtujący się w przedziale od 12 do 15%, należy spodziewać się dalszego wzrostu liczebnego populacji żubra w naszych lasach. Zwrócono uwagę na znaczącą liczbę kolizji drogowych z udziałem żubrów, wynoszącą w latach 2010-2021 ponad 40 osobników, w tym w ubiegłym roku
12 osobników. Zatem koniecznością staje się poprawa naturalnych warunków ich bytowania w ekosystemach leśnych. Chodzi przede wszystkim o rzetelną rewitalizację łąk śródleśnych, uprawę poletek żerowych i wprowadzanie drzewek owocowych. Zasugerowano również możliwość kontraktowania u rolników specjalnych upraw lub łąk wraz z pozyskiwaniem siana wraz z ich magazynowaniem w brogach przy ostojach żubrów.
Drugą część spotkania w poszerzonym składzie o przewodniczących Zarządów Okręgowych Polskiego Związku Łowieckiego w Koszalinie i Słupsku przeznaczono do dyskusji o potencjalnych działaniach w celu poprawy ochrony żubrów, łosi, wilków
i rysi, które bytują w obwodach łowieckich.
Profesor Wanda Olech-Piasecka uważa, że osoby odpowiedzialne za organizację polowań i prac gospodarczych powinny uzyskać stały dostęp do danych dotyczących lokalizacji żubrów, pochodzących z obroży telemetrycznych. Pozwoli to na bieżące monitorowanie stad żubrów, co przyczyni się do poprawy ich dobrostanu oraz bezpieczeństwa dzięki lepszemu planowaniu prac w terenie, czy organizacji polowań zbiorowych. Zaproponowano używanie przez terenowych pracowników Służby Leśnej bezpłatnej aplikacji pt. „Obserwator żubrów”, która umożliwi bieżącą rejestrację widzianych osobników w nadleśnictwach. Baza danych z aplikacji posłuży do późniejszych analiz, w tym do określania szacunkowej liczebności, struktur populacji, przyrostu, ostoi, sezonów i kierunków migracji oraz ich odległości, itp.
Zwrócono uwagę na potrzebę każdorazowych instruktaży myśliwych przed polowaniami zbiorowymi i indywidualnymi w kontekście mających miejsce pomyłkowych odstrzałów żubrów i innych gatunków zwierząt chronionych. Wskazano na pilną potrzebę przeprowadzenia szkoleń uzupełniających dla myśliwych
w powyższym zakresie. Natomiast w odniesieniu do myśliwych komercyjnych polujących zbiorowo konieczne jest poprawienie jakości instruktażu na odprawach przed polowaniami w języku dla nich zrozumiałym wraz z pokazywaniem fotografii zwierząt chronionych występujących w naszych lasach.
Grzegorz Jaworski - główny specjalista SL