Wydawca treści
nadzór nad lasami niepaństwowymi
Lasy prywatne stanowią około 17 proc. lasów w Polsce. Biorąc pod uwagę politykę zwiększania lesistości, należy się spodziewać, że powierzchnia lasów niepaństwowych będzie rosła i w niedalekiej przyszłości może stanowić 20 proc. ogólnej powierzchni leśnej kraju.
Obowiązki i prawa właścicieli lasów wynikają z postanowień ustawy o lasach. Gospodarowanie w lasach prywatnych prowadzone jest przez właścicieli według uproszczonego planu urządzenia lasu lub decyzji starosty wydanej na podstawie inwentaryzacji stanu lasów. Dokumenty te określają także wielkość dopuszczalnego pozyskania drewna na danym terenie. Nadzór nad prowadzoną gospodarką leśną w lasach prywatnych sprawuje starosta. Co istotne, właściciel lasu prywatnego może zgodnie z prawem zakazać wstępu na jego teren, oznaczając go odpowiednimi tablicami. Z uprawnienia tego właściciele lasów z reguły nie korzystają.
Ponad 70 proc. starostw powierza prowadzenie nadzoru nad gospodarką leśną w lasach prywatnych leśnikom z Lasów Państwowych. Szczegóły tego nadzoru określa porozumienie zawierane pomiędzy starostą a właściwym nadleśniczym, publikowane w Dzienniku Urzędowym Wojewody.
Zgodnie z przepisami ustawy o lasach Lasy Państwowe zobowiązane są służyć radą i pomocą prywatnym właścicielom lasów w prowadzeniu gospodarki leśnej. Leśnicy w ramach tych działań:
- doradzają prywatnym właścicielom, jak prowadzić gospodarkę leśną,
- udostępniają sadzonki drzew i krzewów leśnych,
- wykonują na koszt nadleśnictw zabiegi zwalczające i ochronne w lasach prywatnych, jeśli wystąpią tam organizmy szkodliwe, zagrażające trwałości lasu,
- organizują wykonanie zadań gospodarczych w lesie (w tym sprzedaż drewna), na podstawie umowy z właścicielem lasu,
- sporządzają wielkoobszarowe inwentaryzacje stanu lasów oraz prowadzą bank danych o lasach.
Po wejściu Polski do Unii Europejskiej leśnicy włączyli się w udzielanie pomocy prywatnym właścicielom lasów oraz gruntów przeznaczonych do zalesienia. W szczególności dotyczy to sporządzania planów zalesienia gruntów przy ubieganiu się o pomoc finansową w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) oraz potwierdzania wykonania tego zalesienia. Ponadto leśnicy inicjują objęcie właścicieli lasów prywatnych pomocą finansową w przypadku wystąpienia huraganów, powodzi czy innych klęsk. Działania te również prowadzone są w ramach PROW.
Leśnicy wspierają również właścicieli lasów prywatnych swoją wiedzą i doświadczeniem, aby poprawić gospodarowanie w całych lasach. Służą temu m.in. materiały – fachowe poradniki i filmy.
Dużym problemem prowadzenia działań gospodarczych i ochronnych na terenie lasów prywatnych jest nadmierne rozdrobnienie działek leśnych oraz brak zorganizowania ich właścicieli. Utrudnia to zwłaszcza czynności z ochrony lasu. Dla organizmów zagrażających lasom granice własności nie stanowią żadnej przeszkody. Prowadzenie działań ochronnych jedynie po stronie Lasów Państwowych lub z niewielkim udziałem lasów prywatnych jest nieskuteczne. Podobnie rzecz ma się również z ochroną przeciwpożarową czy kradzieżami drewna.
Najnowsze aktualności
Jarząb brekinia wraca do polskich lasów
Jarząb brekinia wraca do polskich lasów
Nadleśniczy w rozmowie z uczestnikami wydarzenia
Prezentacja sadzonek
Liście jarzębu z bliska
20 października b.r. pracownicy Nadleśnictwa Karnieszewice razem z przedstawicielami mediów (z uwagi na uwarunkowania epidemiczne było nas niewielka grupa) spotkali się w leśnictwie Koszalin w celu posadzenia sadzonek jarzębu brekinii i ogłoszenia okolicznym mieszkańcom, że to niezwykłe drzewo wraca do lasów i już niedługo będzie bardzo cennym elementem bioróżnorodności naszych drzewostanów.
Jarząb brekinia jest jednym z najrzadszych, bardzo osobliwych i jednocześnie pięknych drzew leśnych. Nazywany jest również brzękiem, jarzębiną klonową, bereką, czy wreszcie na Pomorzu gruszą klonową. Należy do rodzimych gatunków śródziemnomorskiego pochodzenia. Występuje w Europie, Azji Mniejszej, na Kaukazie i w północnej Afryce. W Polsce osiąga północno-wschodni zasięg. Najlepiej czuje się w miejscach nasłonecznionych, na żyznych siedliskach, w towarzystwie dębów, lip i grabów.
Drzewo to cenione było przez naszych przodków i wykorzystywane w medycynie ludowej, w wyrobach spożywczych, a z uwagi na swoje twarde, ciężkie ale elastyczne drewno również w meblarstwie i stolarstwie. Niestety użyteczność tego drzewa przyczyniła się do jego zniszczenia. W Polsce jest bardzo rzadki, umieszczony został na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia), objęty ochroną gatunkową na terenie całego kraju. Jest jednym z najmniej znanych rodzimych gatunków leśnych, a jednocześnie jedną z najcenniejszych polskich, dziko rosnących jarzębin osiągającym znaczne rozmiary pod względem wysokości (25-30 m) i grubości (ponad 1 m w obwodzie). Rosnąc w odosobnieniu, tworzy owalną, nisko osadzoną i silnie rozgałęzioną koronę, natomiast w zwarciu w lesie jest smukłym, gonnym drzewem. W maju kwitnie białymi kwiatami zebranymi w baldachogrona. Jesienią liście przebarwiają się na intensywnie czerwony lub malinowo - różowy kolor, a wierzchołki gałęzi obsypane są brązowymi, nakrapianymi owocami.
Pomimo wielu swoich zalet brekinia naturalnie występuje w Polsce na nielicznych stanowiskach. Znaleźli się jednak leśnicy – praktycy, których indywidualne inicjatywy przywrócenia tego gatunku naszym lasom znalazły finał w programach Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych. W ramach programu realizowanego przez RDLP w Szczecinku na terenie Pomorza Środkowego posadzonych zostało 10 400 sztuk drzewek, a w Nadleśnictwie Karnieszewice 1 560 sztuk. Od dzisiaj kolejne 100 sztuk będzie rosło w koszalińskim lesie.
Prowadzone z powodzeniem przez Lasy Państwowe nasadzenia tego cennego gatunku dają mu duże szanse na stały powrót do polskich lasów.
Małgorzata Rokicka - Nadleśnictwo Karnieszewice
