Wydawca treści
Ochrona lasu
Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają leśnikom na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Każdego roku podejmują oni działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.
Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:
-
biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne),
-
abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury),
-
antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).
Owady
Las jest miejscem życia wielu gatunków owadów. W specyficznych warunkach niektóre z nich stanowią zagrożenie dla lasu. Dzielimy je wtedy na:
-
szkodniki pierwotne, które atakują zdrowe drzewa (np. foliofagi, czyli owady liściożerne),
-
szkodniki wtórne – atakujące i zasiedlające drzewa, które zostały osłabione w skutek działania innych czynników (suszy czy zanieczyszczeń przemysłowych).
Okresowe, masowe występowanie niektórych gatunków owadów (tzw. gradacja) stanowi poważne zagrożenie dla trwałości lasu. Zadaniem leśników jest niedopuszczenie do takich sytuacji lub ograniczenie liczebności populacji szkodliwych owadów.
Najwięcej szkód wyrządzają owady, których gąsienice lub larwy ogryzają lub zjadają liście czy igły. Poważne problemy sprawiają też owady żerujące na korzeniach drzew i krzewów. W ostatnich latach do najbardziej niebezpiecznych należą populacje chrabąszcza majowego i kasztanowca, brudnicy mniszki, barczatki sosnówki, strzygoni choinówki, boreczników, zwójki zieloneczki.
Jesienią leśnicy sprawdzają liczebność pędraków i larw owadów zimujących w ściółce i glebie, aby oszacować zagrożenie dla lasu na rok następny. Liczebność nadmiernie występujących owadów ogranicza się przez:
-
wykładanie i kontrolę różnego rodzaju pułapek (feromonowych i klasycznych),
-
wyznaczanie i szybkie usuwanie z lasu drzew opanowanych przez owady,
-
opryski certyfikowanymi preperatami.
Grzyby patogeniczne
Należą do jednych z najważniejszych czynników chorobotwórczych drzewostanów. Szczególnie niebezpieczne są: korzeniowiec wieloletni wywołujący hubę korzeniową oraz opieńki powodujące opieńkową zgniliznę korzeni. Niezwykle istotna jest w tym wypadku kontrola stanu sanitarnego drzewostanów i w razie potrzeby stosowanie preparatów ochronnych.
Ssaki roślinożerne
Wysokie koszty pociąga za sobą ochrona najmłodszego pokolenia lasu, które stanowi szczególnie atrakcyjny pokarm dla wielu zwierząt leśnych. Odnowienia i zalesienia nie byłyby możliwe, gdyby nie zastosowano grodzenia upraw, palikowania poszczególnych sadzonek czy innych sposobów zabezpieczania przed zwierzyną.
Działalność człowieka
Może stanowić duże zagrożenie dla lasu. Leśnicy dbają o to, by osoby odwiedzające las czuły się bezpiecznie i jednocześnie same przestrzegały przepisów prawa. Dzięki edukacji leśnej coraz więcej osób włącza się np. w zwalczanie procederu zaśmiecania lasów czy jazdy w niedozwolonych miejscach na motocyklach, quadach. Nie ma już praktycznie przyzwolenia społecznego na takie zjawiska, jak kradzieże drewna czy kłusownictwo.
Ochrona przeciwpożarowa
Ogromnym zagrożeniem dla lasu jest ogień. Ochrona przeciwpożarowa lasu oparta jest na sprawnym i skutecznie działającym systemie, dzięki któremu możliwe jest szybkie wykrywanie pożarów, alarmowanie odpowiednich służb ratowniczych i prowadzenie akcji gaśniczej.
Elementy tego systemu to:
-
punkty alarmowo-dyspozycyjne, działające we wszystkich regionalnych dyrekcjach LP i nadleśnictwach,
-
sieć dostrzegalni przeciwpożarowych, z których prowadzi się obserwację lasu,
-
sieć punktów prognostycznych i pomocniczych, wyposażonych w odpowiednią aparaturę do pomiaru wilgotności ściółki sosnowej i powietrza, w których określa się aktualny stopień zagrożenia pożarowego lasu,
-
sieć łączności radiotelefonicznej,
-
sieć dojazdów pożarowych,
-
bazy sprzętu do gaszenia pożarów lasu,
-
sieć punktów czerpania wody,
-
pasy przeciwpożarowe, oddzielające las od obiektów stanowiących zagrożenie pożarowe (takich jak np. parkingi leśne, linie kolejowe, zakłady przemysłowe, drogi publiczne, poligony wojskowe).
W okresie zwiększonego zagrożenia pożarowego działają również leśne bazy lotnicze. Stacjonują w nich samoloty oraz śmigłowce, które są wykorzystywane do patrolowania obszarów leśnych i gaszenia pożarów.
Najnowsze aktualności
Polecane artykuły
ZWIERZĘTA DZIKO ŻYJĄCE A GOSPODARKA - RELACJA Z SEMINARIUM
ZWIERZĘTA DZIKO ŻYJĄCE A GOSPODARKA - RELACJA Z SEMINARIUM
PREZENTACJA ZASTĘPCY DYREKTORA
W dniu 1 i 2 grudnia 2022 roku odbyły się seminaria poświęcone tematyce oddziaływania zwierząt dziko żyjących na środowisko i gospodarkę człowieka, strategii oraz potencjalnemu zarządzaniu ich populacjami w kontekście malejącej akceptacji społecznej.
Organizatorem była Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Szczecinku, Leśny Kompleks Promocyjny „Lasy Środkowopomorskie”: Nadleśnictwo Polanów, Nadleśnictwo Karnieszewice, Nadleśnictwo Warcino – we współpracy z Forum dla Natury i Polskim Towarzystwem Leśnym oraz Nadleśnictwem Drawsko.
Uczestników seminariów przywitał dr inż. Tomasz Skowronek, zastępca dyrektora ds. Gospodarki Leśnej w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinku. W odpowiedzi na wysłane zaproszenia, do organizatorów seminarium skierowane zostały listy: Edwarda Siarki pełnomocnika rządu ds. łowiectwa i leśnictwa w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, Małgorzaty Golińskiej sekretarza stanu i głównego konserwatora przyrody, Janusza Dawidziuka dyrektora Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej oraz Szymona Gajdy prezesa Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. W przesłanych listach wyrazili oni akceptację podjętej tematyki seminarium oraz uznanie wobec organizacji debat mających na celu społeczny udział w zarządzaniu zasobami przyrodniczymi.
Spotkanie miało na celu przygotowanie leśników i myśliwych oraz przedstawicieli wielu instytucji zainteresowanych zwierzętami dziko żyjącymi – do merytorycznej debaty wokół niezbędnego, zrównoważonego zarządzania ich populacjami w ekosystemach leśnych. Zainteresowanie tematyką zamieszczoną w programie potwierdziła stuprocentowa frekwencja i uczestnictwo 93 osób reprezentujących różne instytucje lokalne, regionalne i krajowe. Prelegentami seminariów byli uznani eksperci – profesorowie: ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Instytutu Badawczego Leśnictwa oraz doktorzy: z Uniwersytetu Opolskiego, Instytutu Analiz Środowiskowych, Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku oraz Komisji Łowieckiej przy Zarządzie Głównym Polskiego Towarzystwa Leśnego.
Podczas spotkania zaprezentowano aktualny stan populacji żubrów, łosi, wilków i bobrów w Polsce, który potwierdza niekwestionowany sukces ich odbudowy. Wskazano również na zagrożenia, w tym występujące choroby. Omówiono wpływ na inne gatunki zwierząt oraz na środowisko przyrodnicze i gospodarkę. Zaakcentowano także istotną rolę wielu pokoleń leśników w ochronie, monitoringu i dotychczasowym zarządzaniu populacjami zwierząt chronionych.
Przypomniano dotychczasowe, dobre praktyki zarządzania żubrami i zasugerowano potrzebę przywrócenia odstrzałów selekcyjnych żubrów na zasadach komercyjnych. Zwrócono także uwagę, na właściwe traktowanie zwierząt dziko żyjących, w tym przede wszystkim na zachowywanie odpowiedniego dystansu ze względów bezpieczeństwa człowieka i dobrostanu zwierząt.
Wskazano potrzebę kontynuacji aktywnego uczestnictwa leśników w monitoringu i czynnej ochronie zwierząt chronionych na terenie całego kraju. Istotną potrzebą jest podjęcie dyskusji na temat wprowadzenia zrównoważonego zarządzania populacjami żubrów, łosi, wilków i bobrów w Polsce.
W drugim dniu seminarium, dedykowanym myśliwym i leśnikom – uczestniczyło blisko 260 osób. W organizację tego wydarzenia włączyły się również Zarządy Okregowe Polskiego Związku Łowieckiego w Koszalinie i Słupsku. Podczas spotkania, które odbyło się w sali kina „Wolność” w Szczecinku, omawiano zagadnienia dotyczące gospodarki łowieckiej, zwierząt łownych, chronionych, w tym między innymi wilków i żubrów, objętych moratorium łosi oraz inwazyjnych gatunków obcych (IGO).
Mając na uwadze ostatnie pomyłki odstrzału żubrów i łosi w Polsce, przypomniano o odpowiedzialności za każdy oddany strzał i strzelaniu – wyłącznie do rozpoznanego celu. Omówiono możliwe konsekwencje za zabicie zwierząt gatunków chronionych. Zaprezentowano nowatorskie tendencje przyszłego modelu łowiectwa w Polsce, w tym sugestie zmian niektórych zasad w gospodarce łowieckiej.
Uroczystym akcentem inauguracji tych wydarzeń była muzyka myśliwska w wykonaniu Zespołu Trębaczy Leśnych „BÓR”, który od 2019 roku jest Mistrzem Polski i laureatem prestiżowych nagród. W sierpniu na zaproszenie Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, grupa trębaczy ze Szczecinka współtworzyła delegację leśników w Parlamencie Europejskim, prezentując dorobek kulturowy polskiego leśnictwa i łowiectwa. W dniach 1 i 2 grudnia w Szczecinku, Zespołu Trębaczy Leśnych „BÓR” uświetnił te wydarzenia sygnałami myśliwskimi: "Powitanie" oraz "Fanfara Ratusza Wiedeńskiego".
W seminarium udział wzięli: Wicewojewoda Pomorski, przedstawiciele Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych, Państwowej Rady Ochrony Przyrody, Państwowej Straży Łowieckiej w Gdańsku, Szczecinie i w Drawsku Pomorskim, przedstawiciel Pomorskiego Urzędu Marszałkowskiego, reprezentanci starostw, Urzędu Miasta Szczecinek, dyrektorzy i pracownicy Parków Narodowych: Borów Tucholskich, Drawieńskiego, Magurskiego, Słowińskiego, dyrektorzy i przedstawiciele Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gdańsku i Szczecinie. W spotkaniach uczestniczyli także pracownicy Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych z Gdańska, Piły, Szczecina i Szczecinka oraz Zarządów Okręgowych Polskiego Związku Łowieckiego w Koszalinie i Słupsku. Obecni byli również przedstawiciele Zachodniopomorskiej Izby Rolniczej, Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej oraz Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej. Liczną grupę stanowili nadleśniczowie z Dyrekcji Szczecineckiej Lasów Państwowych oraz z nadleśnictw: Gdańsk, Jastrowie, Lipka oraz przedstawiciele Nadleśnictwa Młynary i Zamrzenica. Uczestniczyli także przedstawiciele stowarzyszeń pozarządowych: Forum dla Natury, Matecznik, Polskie Towarzystwo Leśne, Silva Rerum, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Rolnictwa, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Leśnictwa, Szczeciński Klub Przyrodników, Towarzystwo Przyjaciół Lasu, Towarzystwo Ekologiczno Kulturalne w Bobolicach oraz Towarzystwo Miłośników Żubrów. Media reprezentowane były przez redakcję: Braci Łowieckiej, Zachodniego Poradnika Łowieckiego, Głosu Koszalińskiego oraz Tematu Szczecineckiego.
Grzegorz Jaworski - główny specjalista SL