Wydawca treści Wydawca treści

Grzyby

Kogo mogę się poradzić w sprawie zebranych w lesie grzybów, czy grzyby w lesie można zbierać bez ograniczeń, czy znalezione grzyby należy wykręcać, czy wycinać - odpowiedzi na te i inne pytania.

Kogo mogę się poradzić w sprawie zebranych w lesie grzybów?

Podstawową zasadą jest zbieranie tylko i wyłącznie owocników grzybów, które dobrze znamy. Nie należy zbierać osobników zbyt młodych, bo to utrudnia określenie gatunku oraz zbyt starych, które z kolei mogą być toksyczne. Jeżeli nie jesteśmy pewni, czy  znaleziony  grzyb jest przydatny do spożycia, to lepiej pozostawić go w lesie.

Aby nauczyć się prawidłowego zbierania grzybów i rozpoznawania gatunków warto uczestniczyć w organizowanych przez nadleśnictwa grzybobraniach. Informacje o nich znajdziecie na stronie www.lasy.gov.pl oraz stronach jednostek. Warto szukać porady w punktach skupu i u grzyboznawców - nadleśnictwa nie zajmują się ocenianiem grzybów. Bezpłatnych porad na temat zebranych w lesie grzybów udzielają wszystkie terenowe stacje sanitarno-epidemiologiczne, które znajdują się w każdym powiatowym mieście. Prowadzą one także rejestry grzyboznawców, którzy udzielają porad.

W przypadku wystąpienia po spożyciu grzybów nudności, bólów brzucha, biegunki, czy podwyższonej temperatury należy wywołać wymioty i jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Wezwany w porę może uratować życie. Nie należy lekceważyć takich objawów. Trzeba też pamiętać, że przy zatruciach muchomorem sromotnikowym występuje faza pozornej poprawy, później stan chorego gwałtownie się pogarsza.

Czy grzyby w lesie można zbierać bez ograniczeń?

Grzyby w polskich lasach można zbierać bez ponoszenia jakichkolwiek kosztów i w zasadzie bez ograniczeń, ale są pewne wyjątki. Nie wolno ich zbierać w niektórych częściach lasu, gdzie jest stały zakaz wstępu:  na uprawach do 4m wysokości, w drzewostanach nasiennych i powierzchniach doświadczalnych, w ostojach zwierzyny. Nie wolno ich także zbierać na obszarach chronionych: w rezerwatach i parkach narodowych. Rygorystycznie należy przestrzegać zakazu wstępu na tereny wojskowe.

Należy oszczędzać duże, stare owocniki grzybów, gdyż nie są atrakcyjne kulinarnie, a  mają duże znaczenie dla rozwoju grzybów. Jeśli wiemy, że jakiś grzyb jest rzadki i ginący to także oszczędźmy go, nawet jeśli jest jadalny. Niezależnie od miejsca występowania część gatunków grzybów podlega całkowitej ochronie gatunkowej – poznaj dokładnie listę tych grzybów zanim wybierzesz się do lasu.

Czy znalezione grzyby należy wykręcać, czy wycinać?

To pytanie jest zadawane od niepamiętnych czasów. Powstało zapewne tuż po słynnym dylemacie dotyczącym jaja i kury. Skoro jest tyle gatunków rozmaitych grzybów to spokojnie możemy stosować oba sposoby. Każdy jest dobry, ale  stosowany z rozsądkiem. Większe owocniki grzybów lepiej jest wyciąć, ze względów praktycznych, bo zaoszczędzamy sobie pracy przy czyszczeniu grzybów. Naturalnie nie w połowie trzonu, jak to nieraz widać przy zbiorze podgrzybków w celach zarobkowych. Możemy delikatnie podważyć także owocnik grzyba koniuszkiem noża. Wycinamy jak najniżej, odgarniając dokładnie ściółkę i uważając, aby nie uszkodzić grzybni. Potem starannie przykrywamy to miejsce, aby grzybnia nie wysychała. Resztka trzonu grzyba szybko zgnije lub zjedzą ją ślimaki.

Grzyby blaszkowe, takie jak kurka, zielonka czy rydz lepiej jest wykręcać. Należy je wyjąć z podłoża tak, aby nie uszkodzić trzonu i także dokładnie zakryć grzybnię ściółką. Tak wyjęty owocnik łatwiej rozpoznać co do gatunku, a jest to bardzo istotne, aby wyeliminować pomylenie zielonki, gołąbka czy pieczarki z  muchomorem zielonkawym. Rozpoznaje się go m.in. po pochwie u podstawy trzonu, stąd nie można takich grzybów wycinać. Pamiętajmy, że jeden średni owocnik to dawka śmiertelna dla człowieka.

Jak zbierać i przechowywać grzyby zanim trafią do kuchni?

Pierwsza zasadą jest zbieranie tylko znanych nam grzybów. Unikniemy wtedy zatrucia na pozór apetycznie wyglądającymi, ale groźnymi dla naszego zdrowia owocnikami. Zbieramy tylko owocniki zdrowe, nieuszkodzone i młode, ale nie zbyt młode, bo wtedy trudno rozpoznać gatunek grzyba. Pozostawiamy w nienaruszonym stanie grzyby niejadalne, nieznane nam oraz osobniki stare, które pozostawiamy jako „nasienniki". Najczęściej i tak  są robaczywe. Czy wiecie dlaczego grzyby są robaczywe? Te „robaki", które dziurawią nasze grzyby, szczególnie z letnich zbiorów, to larwy (czerwie) muchówek. Właśnie w grzybach przechodzą część swojego rozwoju.

Warto także pamiętać, że owocniki grzybów to żyjące organizmy, które nawet po zerwaniu nadal rozwijają się i oddychają wydzielając dwutlenek węgla i wodę. Dlatego bardzo ważne jest prawidłowe przechowywanie owoców grzybobrania. Najlepsze są szerokie, wiklinowe koszyki, a nie plastikowe wiadra, torby czy woreczki. Nawet najpiękniejsze owocniki szlachetnych gatunków grzybów mogą być przyczyną zatrucia, gdy przechowywane będą w foliowej torebce i ulegną zaparzeniu. Często wybieramy się na grzybobranie daleko od domu. W trakcie szybko postępujących procesów gnilnych wywołanych złym przechowywaniem grzybów wydzielają się toksyny, szkodliwe dla naszego zdrowia. Dlatego nawet powszechnie znane kurki czy podgrzybki mogą nam zaszkodzić, gdy je źle przechowamy.


Polecane artykuły Polecane artykuły

Powrót

Konferencja "Społeczna Odpowiedzialność Lasów Państwowych"

Konferencja "Społeczna Odpowiedzialność Lasów Państwowych"

Nadleśnictwo Człuchów, Polskie Towarzystwo Leśne oddział Szczecinek oraz Stowarzyszenie Pro Kultura organizatorami drugiej edycji konferencji "Społeczna Odpowiedzialność Lasów Państwowych". Wydarzenie objęła patronatem Pani Wioletta Koper-Staszowska Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinku. To ważne spotkanie jest dobrą okazją do refleksji nad naszą rolą w społeczeństwie i naszym zobowiązaniem wobec lasów w jak najszerszym kontekście. Lasy Państwowe zbliżają się do setnej rocznicy swojego istnienia, co jest zasługą nie tylko leśników, ale także całego społeczeństwa, które dba o nasze lasy.

Chodzi nam o to, żeby przekaz był jasny. Leśnicy są dla społeczeństwa, oczywiście również dla lasów i to często 24 godziny na dobę. Lasy Państwowe zbliżają się do 100 lat, w przyszłym roku obchodzimy 100-lecie istnienia, mamy dokoła siebie piękne lasy, więc jest to wyraz tego, że nasza praca jest dobra i tego lasu nam nie brakuje i na pewno na przyszłość nie zabraknie – jak zaznaczył w swoim wystąpieniu nadleśniczy Nadleśnictwa Człuchów Sławomir Kmiecik.

Leśnicy mają świadomość, że są dla społeczeństwa, ale przede wszystkim są dla lasów. Nasza praca opiera się na zrównoważonym zarządzaniu, ochronie przyrody, dbałości o dziedzictwo przyrodnicze i wrażliwości na społeczne potrzeby. Dzięki temu mamy przyjemność otaczać się pięknymi lasami, które stanowią dumę naszego regionu i kraju.

Wykład na temat: „Planowanie urządzeniowe w realizacji wielofunkcyjnej gospodarki leśnej” wygłosił Dyrektor Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, Przewodniczący Polskiego Towarzystwa Leśnego dr inż. Janusz Dawidziuk:

Planowanie urządzania lasu w ramach wielofunkcyjnej gospodarki leśnej jest procesem kompleksowym, obejmującym różne aspekty ekologiczne, społeczne i ekonomiczne. Jest to zadanie złożone, ale niezbędne. Wymaga współpracy, zrozumienia i zobowiązania do równoważenia różnorodnych potrzeb poszczególnych grup interesariuszy.

„Woda i las – strategiczne działania wodne realizowane przez Lasy Państwowe”, to kolejny wykład, który przedstawiła Pani mgr Marta Petrynik Kierownik Projektów Małej Retencji Nizinnej i Górskiej w Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych – przedstawiając bogaty zbiór dokumentacji fotograficznej mnóstwa już zrealizowanych projektów, których nadrzędnym celem jest zatrzymanie wody w lesie podkreśliła, że:

„Woda to życie” - to nie tylko slogan, to fundament naszej egzystencji, a Lasy Państwowe są niekwestionowanym liderem i prekursorem działań w skali międzynarodowej w dziedzinie strategicznych działań wodnych.

Konferencja "Społeczna Odpowiedzialność Lasów Państwowych" to praktyczna możliwość sprzyjająca wymianie doświadczeń i inspiracja do działań na rzecz dbałości o lasy. Rozważamy, jak jeszcze bardziej zaangażować społeczeństwo w troskę o nasze lasy i jak w prosty sposób pokazać jakie korzyści przynosi nasza wspólna praca dla przyrody każdego dnia.

Zaznaczył to również Pan prof. Dr hab. Tomasz Zawiła- Niedźwiedzki – Przewodniczący Komitetu Nauk Leśnych i Technologii Drewna Polskiej Akademii Nauk w wykładzie: „Lasy i leśnictwo w czasach zmian klimatu”. Pokazując na przykładzie licznych badań oraz prac naukowych jak niewielkie zdawałoby się zmiany rejestrowane w średnich rocznych temperaturach oddziaływują wprost na nasze otoczenie i możemy sami to empirycznie doświadczyć. Wskazał min. że:

Komisja Europejska szacuje, że nawet przy zapisanym w EZŁ zobowiązaniu do całkowitego zredukowania globalnych emisji netto do 2050 r., koncentracja gazów cieplarnianych w atmosferze będzie się zwiększać w nadchodzących dziesięcioleciach, a średnie temperatury na świecie będą rosły. Ocieplający się klimat w dalszym ciągu będzie potęgował wszelkiego rodzaju zagrożenia, poczynając od częstszych ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak fale upałów, susze lub powodzie, po erozję wybrzeży spowodowaną podnoszeniem się poziomu mórz, których skutki będą powszechnie odczuwalne. Strategia ta ma cztery główne cele: uczynienie adaptacji inteligentniejszą, szybszą i bardziej systemową oraz zintensyfikowanie międzynarodowych działań w zakresie przystosowania się do zmian klimatu.

Dziękujemy wszystkim uczestnikom oraz prelegentom konferencji. Razem możemy jeszcze bardziej umocnić naszą rolę w dobrym gospodarowaniu lasami i przekształcić te wyzwania w możliwości dla naszych lasów i społeczeństwa.

Dariusz Dyl - Naczlenik Wydziału Promocji, Mediów i Komunikacji Społecznej