Wydawca treści
nadzór nad lasami niepaństwowymi
Lasy prywatne stanowią około 17 proc. lasów w Polsce. Biorąc pod uwagę politykę zwiększania lesistości, należy się spodziewać, że powierzchnia lasów niepaństwowych będzie rosła i w niedalekiej przyszłości może stanowić 20 proc. ogólnej powierzchni leśnej kraju.
Obowiązki i prawa właścicieli lasów wynikają z postanowień ustawy o lasach. Gospodarowanie w lasach prywatnych prowadzone jest przez właścicieli według uproszczonego planu urządzenia lasu lub decyzji starosty wydanej na podstawie inwentaryzacji stanu lasów. Dokumenty te określają także wielkość dopuszczalnego pozyskania drewna na danym terenie. Nadzór nad prowadzoną gospodarką leśną w lasach prywatnych sprawuje starosta. Co istotne, właściciel lasu prywatnego może zgodnie z prawem zakazać wstępu na jego teren, oznaczając go odpowiednimi tablicami. Z uprawnienia tego właściciele lasów z reguły nie korzystają.
Ponad 70 proc. starostw powierza prowadzenie nadzoru nad gospodarką leśną w lasach prywatnych leśnikom z Lasów Państwowych. Szczegóły tego nadzoru określa porozumienie zawierane pomiędzy starostą a właściwym nadleśniczym, publikowane w Dzienniku Urzędowym Wojewody.
Zgodnie z przepisami ustawy o lasach Lasy Państwowe zobowiązane są służyć radą i pomocą prywatnym właścicielom lasów w prowadzeniu gospodarki leśnej. Leśnicy w ramach tych działań:
- doradzają prywatnym właścicielom, jak prowadzić gospodarkę leśną,
- udostępniają sadzonki drzew i krzewów leśnych,
- wykonują na koszt nadleśnictw zabiegi zwalczające i ochronne w lasach prywatnych, jeśli wystąpią tam organizmy szkodliwe, zagrażające trwałości lasu,
- organizują wykonanie zadań gospodarczych w lesie (w tym sprzedaż drewna), na podstawie umowy z właścicielem lasu,
- sporządzają wielkoobszarowe inwentaryzacje stanu lasów oraz prowadzą bank danych o lasach.
Po wejściu Polski do Unii Europejskiej leśnicy włączyli się w udzielanie pomocy prywatnym właścicielom lasów oraz gruntów przeznaczonych do zalesienia. W szczególności dotyczy to sporządzania planów zalesienia gruntów przy ubieganiu się o pomoc finansową w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) oraz potwierdzania wykonania tego zalesienia. Ponadto leśnicy inicjują objęcie właścicieli lasów prywatnych pomocą finansową w przypadku wystąpienia huraganów, powodzi czy innych klęsk. Działania te również prowadzone są w ramach PROW.
Leśnicy wspierają również właścicieli lasów prywatnych swoją wiedzą i doświadczeniem, aby poprawić gospodarowanie w całych lasach. Służą temu m.in. materiały – fachowe poradniki i filmy.
Dużym problemem prowadzenia działań gospodarczych i ochronnych na terenie lasów prywatnych jest nadmierne rozdrobnienie działek leśnych oraz brak zorganizowania ich właścicieli. Utrudnia to zwłaszcza czynności z ochrony lasu. Dla organizmów zagrażających lasom granice własności nie stanowią żadnej przeszkody. Prowadzenie działań ochronnych jedynie po stronie Lasów Państwowych lub z niewielkim udziałem lasów prywatnych jest nieskuteczne. Podobnie rzecz ma się również z ochroną przeciwpożarową czy kradzieżami drewna.
Najnowsze aktualności
NIK pozytywnie ocenia działalność RDLP w Szczecinku
NIK pozytywnie ocenia działalność RDLP w Szczecinku
Najwyższa Izba Kontroli (NIK) przeprowadziła kontrolę w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych (RDLP) w Szczecinku, skupiając się na wykonywaniu zadań związanych z gospodarką leśną. Kontrola obejmowała m.in. pozyskiwanie drewna z cięć planowanych oraz uprzątnięcie i zagospodarowanie wywrotów, złomów, śniegołomów i posuszu.
W trakcie kontroli NIK szczególnie zwróciła uwagę na wyniki działalności dyrektora RDLP, który rzetelnie wywiązywał się z obowiązków wynikających z ustawy o lasach. Dyrektor w latach 2021-2023 podejmował skuteczne działania mające na celu zapewnienie pozyskania drewna z cięć planowych oraz uprzątnięcie i zagospodarowanie drewna klęskowego. Dzięki podejmowanym działaniom ilość drewna zainwentaryzowanego jako klęskowego, pozostającego do zagospodarowania, znacznie zmniejszyła się z 35,3% do 0,7%.
Przygotowanie organizacyjno-kadrowe w RDLP umożliwiło prawidłowe realizowanie zadań, a powołane przez dyrektora zespoły kryzysowe skutecznie radziły sobie z powierzonymi im obowiązkami. Dyrektor nadzorował pozyskiwanie drewna z cięć planowych, uwzględniając możliwość wykorzystania drewna klęskowego, co przyczyniło się do ograniczenia cięć planowych na rzecz zwiększenia pozyskania drewna z innych źródeł.
W okresie kontrolowanym wzrosła również ilość odnowień i zalesień na terenie działania RDLP o 9,9% w porównaniu do lat poprzednich. Wskaźnik udziału odnowienia drzewostanu także wzrósł o 1%, co świadczy o efektywnej działalności w zakresie ochrony i zrównoważonego użytkowania zasobów leśnych.
Wnioski po przeprowadzonej kontroli są bardzo pozytywne. NIK nie stwierdziła żadnych nieprawidłowości ani nie formułuje żadnych uwag czy wniosków. Działalność RDLP w Szczecinku została pozytywnie oceniona, co potwierdza skuteczność podejmowanych działań i rzetelność zarządzania przez dyrektora oraz cały zespół.
