Wydawca treści
Użytkowanie lasu
Użytkowanie lasu to korzystanie z jego zasobów – pozyskanie drewna, zbiór płodów runa leśnego, zbiór roślin lub ich części dla potrzeb przemysłu farmaceutycznego, pozyskanie choinek, eksploatacja kopalin i wiele innych. Leśnicy umożliwiają społeczeństwu korzystanie z darów lasu, ale w sposób zapewniający mu trwałość.
Rozmiar pozyskania drewna określony jest w planie urządzenia lasu, który sporządzany jest dla każdego nadleśnictwa na 10 lat. Zapewnia on pozyskiwanie drewna w granicach nie tylko nieprzekraczających możliwości produkcyjnych lasu, ale również systematycznie zwiększających zapas drewna pozostającego w lasach, tzw. zapas na pniu. Krótko mówiąc, leśnicy prowadzą w lasach gospodarkę w sposób zapewniający ich trwałość i możliwość biologicznego odtwarzania.
O wielkości pozyskania drewna decyduje tzw. etat cięć, określony w każdym planie urządzenia lasu. Jest to ilość drewna możliwa do wycięcia w określonych drzewostanach na określonej powierzchni w okresie 10 lat, które obejmuje plan. Dzięki temu, że etat jest niższy niż przyrost drewna w tym samym okresie, następuje stały wzrost zapasu „drewna na pniu" (w Polsce pozyskuje się ok. 55 proc. przyrostu). Ocenia się, że zasobność polskich lasów wynosi obecnie ponad 2,4 mld m sześć. drewna.
Pozyskane drewno pochodzi z:
- cięć rębnych – usuwania z lasu drzewostanów „dojrzałych"; ich podstawowym celem jest przebudowa i odtworzenie drzewostanów;
- cięć pielęgnacyjnych (czyszczeń i trzebieży) – usuwania z lasu części drzew uznanych za niepożądane i szkodliwe dla pozostałych drzew i wartościowych elementów drzewostanu;
- cięć niezaplanowanych – są one konsekwencją wystąpienia klęsk żywiołowych w lasach,
Lasy Państwowe w coraz większym stopniu mechanizują prace leśne. W lesie pracuje coraz więcej maszyn, takich jak harwestery i forwardery. Podnoszą one ergonomię i wydajność prac pozyskaniowych. Maszyny te są własnością jednostek LP lub zakładów usług leśnych, wykonujących zadania na zlecenie LP.
Darami lasu są także bardzo chętnie zbierane przez nas grzyby, których w polskich lasach rośnie ponad 1000 jadalnych gatunków.
W lasach zbieramy również owoce borówki czernicy (zwanej czarną jagodą), borówki brusznicy, jeżyny, maliny, róży, głogów, jarzębu pospolitego (popularnej jarzębiny czerwonej), żurawiny, bzu czarnego, orzechów laskowych i wiele innych, których nie sposób tutaj wymienić. Warto pamiętać, że te wszystkie płody leśne każdy może swobodnie zbierać na własne potrzeby, oczywiście w sposób nie powodujący niszczenia grzybni, roślin i innych elementów środowiska przyrodniczego, w którym one występują.
Las wielu z nas kojarzy się z drzewkami bożonarodzeniowymi. Co roku do polskich domów na święta trafia ponad 200 tys. choinek z Lasów Państwowych. Pochodzą one ze specjalnie prowadzonych plantacji choinkowych lub z cięć pielęgnacyjnych wykonywanych w drzewostanach świerkowych. Obok świerka coraz większym zainteresowaniem cieszą się choinki sosnowe, które pozyskiwane są przy okazji wykonywania cięć pielęgnacyjnych w uprawach i młodnikach.
Najnowsze aktualności
Lasy Państwowe zwiększają ochronę przyrody – ambitny plan ochrony 20% obszarów leśnych
Lasy Państwowe zwiększają ochronę przyrody – ambitny plan ochrony 20% obszarów leśnych
Podczas II Ogólnopolskiej Narady o Lasach Lasy Państwowe zaprezentowały strategię ochrony najcenniejszych przyrodniczo lasów. Plan zakłada ochronę 17% powierzchni lasów zarządzanych przez PGL LP, co odpowiada obszarowi ponad 1,2 mln ha – powierzchni porównywalnej z województwem śląskim. To kluczowy krok w kierunku osiągnięcia 20% obszarów szczególnej ochrony, zgodnie z rządowymi założeniami.
Dwa etapy ochrony
Obecnie, 7,9% lasów, czyli 564 171 ha, objętych jest całkowitą ochroną w ramach tzw. grupy I – obszarów całkowicie wyłączonych z pozyskania drewna. Kolejnym etapem jest zabezpieczenie dodatkowych 647 071 ha (grupa II), co pozwoli osiągnąć łącznie 17% chronionej powierzchni.
– „Proponujemy rozwiązania mieszczące się w obecnie obowiązującym porządku prawnym. Musimy działać odpowiedzialnie i bezpiecznie gospodarczo, aby uniknąć zakłóceń na rynku surowca” – podkreśla Witold Koss, dyrektor generalny Lasów Państwowych.
Ochrona przyrody w praktyce
Realizacja tego planu będzie wymagała dostosowania dziesięcioletnich planów urządzenia lasu w poszczególnych nadleśnictwach. Proces ten, choć czasochłonny, jest konieczny z punktu widzenia ochrony przyrody i przeciwdziałania zmianom klimatu.
Koszt wycofania z rynku 3,05 mln m³ drewna, wynikający z ograniczeń gospodarki leśnej, wyniesie blisko 900 mln zł rocznie. – „To duża kwota, ale oceniamy ją jako bezpieczną gospodarczo” – dodaje Marcin Polak, zastępca dyrektora ds. ekonomicznych.
Różnorodne formy ochrony
W skład 17% szczególnie chronionych lasów wejdą obszary o zróżnicowanych formach ochrony, w tym:
Lasy w projekcie Nadleśnictw Puszczańskich – 200 tys. ha, powierzchnia porównywalna z wszystkimi parkami narodowymi w Polsce.
Lasy o zwiększonej funkcji społecznej – dodatkowe 1,5%.
Lasy na stromych stokach – 31 800 ha.
Starodrzewy – 111 262 ha.
Obszary rezerwatowe – ponad 9 960 ha w ramach projektu „100 rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych”.
Społeczny i ekologiczny wymiar działań
– „Leśnicy to przyrodnicy. Ochrona przyrody to nasze najważniejsze zadanie. Pracując nad tym planem, wzięliśmy pod uwagę oczekiwania społeczne i stworzyliśmy rozwiązanie troszczące się o naturę” – podsumowuje Witold Koss.
Do osiągnięcia 20% chronionych lasów brakuje jeszcze 3%. W tej kwestii Lasy Państwowe deklarują współpracę z Ministerstwem Klimatu i Środowiska oraz społecznymi inicjatywami w zakresie tworzenia nowych parków narodowych.
Podsumowanie
Strategia Lasów Państwowych to ambitne i perspektywiczne podejście, które łączy ochronę przyrody z zachowaniem równowagi gospodarczej. Wyzwanie, jakim jest ochrona 17% lasów, nie tylko wspiera walkę ze zmianami klimatu, ale również wpisuje się w oczekiwania społeczne i globalne standardy zarządzania środowiskiem naturalnym.
